Stoepplantje van de week: gewone reigersbek

Tussen het fris blauwgroene blad van de gewone reigersbek (Erodium cicutarium) is hier en daar al een eerste roze bloem te vinden. Daar is iets grappigs mee. De bloemen zijn meestal niet helemaal rond: er zijn kleinere en grotere bloemblaadjes. De kleine hebben vlekjes aan de basis. We weten niet wat daar de functie van is. We vermoeden dat ze bestuivende insecten helpen de weg te vinden, maar het bewijs daarvoor is niet geleverd, onderzoekers zagen geen verschil. Voor ons is het ook handig: er zijn een paar veel minder algemene reigersbekken zoals de kleverige reigersbek, die deze vlekjes niet hebben. 

Reiger of ooievaar

Behalve die andere reigersbekken, zijn er nog allerlei ooievaarsbekken in de stad te vinden. Ze hebben allemaal vruchten die aan de kop van een vliegende reiger of ooievaar denken. Handig ezelsbruggetje: een reiger vliegt met z’n hals geknikt en bij de reigersbek knikken de bloemsteeltjes als de bloemen uitgebloeid zijn, en buigen daarna omhoog. Ooievaars vliegen met gestrekte nek, en ooievaarsbekken hebben die knik niet.

Elk jaar opnieuw

Gewone reigersbek is een echt stoepplantje. Als de bestrating nog maar net klaar is, verschijnt hij soms al in de voegen. Je vindt hem ook in plantsoenen, bermen en andere droge, zandige open plekken. Hij is nu nog aan het opstarten, maar bloeit lang door: van april tot oktober. Hij zaait zich elk jaar opnieuw uit.

Wie gepensioneerd is, wil niet ‘achter de geraniums gaan zitten'. Hierbij bedoelen we planten die de wetenschap met Pelargonium aanduidt. De wetenschappelijke naam Geranium verwijst naar planten uit het geslacht ooievaarsbek waar de reigersbek toe behoort. Streeknamen voor de reigersbek zijn eiberbek, storksnep, weerplant, reigersbek, earrebarrebek en wilde geranium. Allerlei kleine wilde bijen halen er stuifmeel en honing. 

Stoepplantjes in de Oude UB

Geen bloeiende reigersbek gezien? Geen nood: op werkdagen kunt u terecht in de Oude UB in Leiden. Daar zijn zo'n zeventig aquarellen en tekeningen van stoepplantjes te zien, gemaakt door de Vereniging van Botanisch Kunstenaars Nederland. De gewone reigersbek werd getekend door Marianne van der Stee. Zij volgde een opleiding als bloemist en werkte een aantal jaren in een bloemisterij. "Toen ik me ging verdiepen in stoepplantjes en ‘onkruid’, zag ik dat het heel interessante planten zijn met veel diversiteit. Ik zie ze nu overal waar ik loop." Ziet u al een reigersbek in bloei? 

Tekst: Hanneke Jelles, Hortus botanicus Leiden
Foto's: KU Leuven
Tekening: Marianne van der Stee