Natuur brengt geld op
Bericht uitgegeven door Natuurbericht [land] op [publicatiedatum]
Het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse overheid liet in 2010 een studie uitvoeren over de economische waardering van ecosysteemdiensten voor maatschappelijke kosten-baten analyse (MKBA). Opdat iedere geïnteresseerde de resultaten van deze waarderingsstudie gemakkelijker zou kunnen gebruiken, zag de online rekentool ‘Natuurwaardeverkenner’ het licht.
Ecosysteemdiensten zijn de baten die mensen krijgen van ecosystemen. Deze diensten kunnen zowel cultureel, regulerend, ondersteunend als productverstrekkend zijn. Culturele ecosysteemdiensten gaan over belevings- en bestaanswaarde, bv. de recreatiewaarde voor wandelaars en fietsers en de waarde die mensen hechten aan het behoud van groen voor hun (klein)kinderen. Voorbeelden van regulerende ecosysteemdiensten zijn waterzuivering door moerassen of de afvang van luchtvervuiling door vegetatie.
Deze ecosysteemdiensten leveren de maatschappij tal van voordelen op. De voordelen vertalen zich vaak in een economische waarde. Om deze waarde, die afhankelijk kan zijn van een groot aantal factoren, te berekenen, ontwikkelden LNE en VITO samen de 'Natuurwaardeverkenner'. De eerste versie hiervan staat sinds september 2011 online en is voor iedereen vrij te gebruiken.
Beleidsmedewerkers, vrijwilligers van natuur- en milieuverenigingen, ruimtelijke planners, consultants van studiebureaus e.a. kunnen d.m.v. deze Natuurwaardeverkenner de economische waarde van (veranderingen in) culturele en regulerende ecosysteemdiensten op een vrij toegankelijke manier inschatten.
De waarde van deze diensten inschatten is o.a. erg nuttig voor een MKBA, omdat men zo de impact op ecosysteemdiensten van bv. een groot infrastructuurproject mee in rekening kan brengen in dezelfde eenheid als de andere kosten- en batenposten.
Uit de cases die al werden uitgevoerd blijkt dat de waarde van ecosysteemdiensten van rivierherstelprojecten zoals de Grote Nete rond de 15.000 €/ha/jaar ligt, terwijl dit voor kleine natuurgebieden nabij verstedelijkte gebieden zoals het Noordkasteelgebied in Antwerpen oploopt tot 90.000 €/ha/jaar.
Ter gelegenheid van de Brakona contactdag op 4 februari 2012 werd, in samenwerking met Natuurpunt, de waarde van de ecosysteemdiensten van het Hoegaardse valleigebied berekend. Dit resulteerde in een bedrag van 13 à 14 miljoen euro per jaar. De belevings- en bestaanswaarde voor mensen heeft hierin het grootste aandeel, nl. 8,6 miljoen euro per jaar. De natuurlijke waterzuivering door verwijdering van nutriënten wordt gewaardeerd aan 4,6 miljoen euro per jaar. De bijdrage van het gebied aan klimaatregulatie en verbetering van de luchtkwaliteit zijn kleiner. Waterberging (bescherming tegen overstromingen) en erosiebestrijding zijn ook belangrijke ecosysteemdiensten van dit gebied, maar deze kunnen niet berekend worden met de natuurwaardeverkenner en zijn dus niet inbegrepen.
Via een continue samenwerking met het studieconsortium (VITO en Universiteit Antwerpen), het Agentschap voor Natuur en Bos, het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek werkt het Departement LNE aan de verdere verbetering van de Natuurwaardeverkenner. Een eerste verbeterde versie wordt verwacht in maart 2012 en een volledige update in voorjaar 2013. Hier vind je de begeleidende handleiding en kan je op de hoogte blijven van actuele informatie en ontwikkelingen.
Tekst: Tanya Cerulus, milieueconoom bij de afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid.