Gevleugelde ballerina's op stuntelpootjes
Bericht uitgegeven door Natuurbericht [land] op [publicatiedatum]
Half mei 2012 werden de eerste twee waarnemingen in meer dan 100 jaar van de bijzondere langpootmug Eutonia barbipes verricht. De soort werd zowel in de Oost-Vlaamse Damvallei als in het Antwerpse Zammelsbroek gefotografeerd. Reden om de champagne boven te halen? Goedkope bubbels zullen ook wel volstaan. In Nederland werd deze soort recent op zo'n 44 locaties aangetroffen. Reden voor die waarnemingsachterstand is de matige interesse voor langpootmuggen. Eigenaardig eigenlijk, want het zijn toch vaak erg grote muggen met opvallende kleuren of vleugeltekening. Misschien dat een nieuwe velddeterminatietabel soelaas kan brengen?
Met hun lange poten en stuntelige vlucht lijken langpootmuggen (Tipulidae) wel wat op mislukte ballerina's wanneer ze door het luchtruim dwarrelen. Vrij vaak verliezen de muggen tijdens zo'n vlucht enkele lichaamsdelen, vooral wanneer ze in contact gekomen zijn met nieuwsgierige, maar ruwe kinderhandjes.
Langpootmuggen zijn een groep van niet-stekende muggen die op het eerste zicht weinig eisen stellen aan hun omgeving. De adulten zijn absoluut onschuldig, maar hun larven, ook wel emelten genoemd, kunnen schade aanrichten aan landbouwgewassen doordat ze de basis van de bovengrondse delen van groenten aanvreten. Deze groenten vallen dan op de grond en worden daar verder verorberd of rotten weg. Eitjes worden vooral gelegd op vochtige plekken zoals oeverzones, maar ook in houtmolm, humus of mos. De larven kunnen een belangrijke voedselbron vormen voor vogels, zoogdieren en andere insecten.
Sinds twee jaar worden alle meldingen en foto’s van langpootmuggen op het invoerportaal www.waarnemingen.be grondig gecontroleerd en groeide er een enthousiast groepje van mensen die geregeld foto’s van deze diergroep posten. In het voorjaar van 2011 werd bovendien een eerste werkversie van een veldtabel "Langpootmuggen van België en Nederland" opgemaakt. Die bevat iets meer dan 100 soorten van echte langpootmuggen (Tipulidae), steltmuggen (Limoniidae), mosmuggen (Cylindrotomidae) en glansmuggen (Ptychopteridae). Sindsdien wordt hard gewerkt aan een tweede uitgebreidere versie die zo'n 180 soorten zal bevatten.
Het aantal waarnemingen van deze dieren schoot sindsdien dan ook de hoogte in, van 168 in 2009, over 382 in 2010 naar 919 in 2011. Die trend zet zich in 2012 verder bij de voorjaarssoorten.
In 2011 werd via www.waarnemingen.be ook al een soort gemeld die tot nog toe niet bekend was uit ons land. Andere soorten uit het oude lijstje van 1920 van Goetghebuer en Tonnoir vonden we tot nog toe niet terug, maar daarvoor hebben we natuurlijk nog wel meer waarnemers nodig. Daarom verwelkomen we graag je foto’s op www.waarnemingen.be. Wie zelf aan de slag wil om de soorten op naam te brengen, kan de eerste versie van de tabel aanvragen in pdf-formaat bij de auteur.
Tekst: Kris Peeters
Foto's: Dieder Plu