Natuurjournaal 4 november 2025

Bloemetjes en bijtjes samen zijn leuk, maar wie helpt de bescheiden algen in zee voortplanten? Zeestromingen, zo werd lang gedacht – en die opvatting geldt nog steeds. Maar een paar jaar geleden bleek dit niet het hele verhaal te zijn: onderzoekers toonden aan dat de gewone zeepissebed, die wijdverspreid is en ook hier algemeen voorkomt, het voortbestaan van de roodalg Gracilaria gracilis verzekert. Terwijl de zeepissebedden over de algen wandelen en van diatomeeën of kiezelwieren grazen, klonteren spermatia, de mannelijke voortplantingscellen op het oppervlak van de alg, samen aan hun poten. Dit dragen de diertjes mee naar een andere, vrouwelijke alg. Het is het eerste beschreven geval van een dier dat een alg bestuift. Weliswaar niet zo aaibaar als bijtjes op bloemetjes, maar toch minstens net zo speciaal. Je vraagt je af: wat voor bijzondere samenwerkingen houdt de oceaan nog meer verborgen? En hoe oud is ‘bestuiving’ eigenlijk?

Pissebedden zijn bijzondere kreeftachtigen. De meeste dieren uit deze groep geleedpotigen leven in zoet of zout water, maar pissebedden zijn een van de weinige vertegenwoordigers op het land. Water speelt nog altijd een rol in hun leven: van te veel licht en droogte moeten ze niets hebben, dan drogen ze onherroepelijk uit – ondanks hun pantser. De zwartkoppissebed is, voor een pissebed, nog aardig droogteminnend. Je vindt zwartkoppissebedden op warme, droge plekjes, en graag op door mensen gefabriceerde, stenige plaatsen, zoals in muurspleten, op begraafplaatsen en onder dakpannen. Wordt het buiten kouder, dan kruipen zwartkoppissebedden ook wel huizen in. Behaaglijk, hoor! Ze zullen verder nergens aankomen. Je hebt toch wel een hoekje over?

Tekst: Karen Bosma, Nature Today
Beeld: Sytske Dijksen, Foto Fitis; Gilles San Martin, Flickr