Natuurjournaal 3 oktober 2025

Haring trekt ieder jaar volgens een bepaald patroon de Noordzee rond, waarin afwisselend paaigebieden, overwintergebieden en voedselgebieden worden aangedaan. De rijping van de kuit in de vrouwtjes en de hom in de mannetjes is komende maand nog in volle gang. Haringen zijn scholenvissen bij uitstek. Zo’n beetje iedere andere zeebewoner wil ze opeten en ‘safety in numbers’ is een van die strategieën waarmee soorten in de natuur overleven. Om dicht bij elkaar te blijven, roepen haringen naar elkaar. Niet met hun mond, maar met hun kont: haringen laten lucht uit hun zwemblaas ontsnappen in een snelle serie kliks. Hoe meer er bij elkaar zwemmen, hoe meer flatulentie. Zeker ’s nachts, omdat ze elkaar dan minder goed zien. Veel andere (roof)vissen horen de geluidjes niet, omdat ze op een 'geheime' frequentie worden afgevuurd. Onderzoekers bedachten een term voor de scheetjes, ‘fast repetitive tick’. Inderdaad: ‘frt’ ...

Boletus edulis, de eetbare boleet: gewoon eekhoorntjesbrood is voor ons niet alleen eetbaar, maar ook bijzonder smakelijk. Dat de zwam tot de boleten behoort, is te zien als je onder de hoed gluurt. Er zijn hier geen lamellen of poriën te vinden waarin de sporen ontstaan, maar buisjes. De buisjeslaag is eerst wit en later geel en sponzig. Gewoon eekhoorntjesbrood vormt een symbiotische relatie met meerdere soorten naaldbomen en loofbomen. De schimmel verbindt zich met mycorrhiza, een soort draden, aan de wortels van zijn statige gastheren om suikers te ontvangen. Op zijn beurt maakt eekhoorntjesbrood onder andere mineralen in de bodem klaar voor gebruik, zodat de boomwortels die makkelijk kunnen opnemen. Voor wat, hoort wat, en die deal gaat al miljoenen jaren goed!

Tekst: Karen Bosma, Nature Today
Beeld: Jelger Herder; Sander Turnhout