Ongekende influx van Vale gierzwaluwen
Bericht uitgegeven door Natuurpunt Studie [land] op [publicatiedatum]
De Vale gierzwaluw werd tot vorige week slechts twee keer in België waargenomen. De voorbije week doken er plots vier à vijf exemplaren op. Een influx zonder voorgaande die vraagt om enige duiding.
De Vale gierzwaluw broedt van het Middellands Zeegebied tot de Perzische Golf. De soort lijkt erg op de 'gewone' gierzwaluw die in België broedt. Die 'Belgische' Gierzwaluwen hebben Europa sinds eind augustus, begin september alweer verlaten om de winter door te brengen in Afrika. Waarnemingen van gewone Gierzwaluwen in ons land eind oktober zijn uiterst zeldzaam. Vogelaars keken dan ook raar op toen vanaf 20 oktober eerst in Nederland en daarna ook in België op verschillende plaatsen exemplaren werden gemeld.
Nauwkeurige veldobservaties en een grondige analyse van talrijke foto's konden het 'giermysterie' ontrafelen: het ging niet om gewone maar om Vale gierzwaluwen! West-Europa beleeft momenteel de grootste influx van deze zuidelijke soort ooit.
Tot 21 oktober werd deze soort slechts twee keer in België waargenomen. De eerste waarneming dateerde van 30 april 1995 (Lier), de tweede van 29 oktober 2004 (Blankenberge). Nadat er op 20 oktober al een Vale gierzwaluw werd gemeld op Texel (Nederland), dook er op 22 oktober een exemplaar op in Nieuwpoort. Een vogel die op 24 oktober over Brecht vloog, werd gevolgd door de spectaculaire ontdekking van twee vogels in Blankenberge (op 26 oktober). Dit duo kon op 27 oktober worden onderschept in Oostende. Toegesnelde vogelkijkers zagen hoe één van beide Vale gierzwaluwen op 28 oktober ging slapen op de Watertoren van Oostende, langsheen de Dokter Edouard Moreauxlaan.
De volgende ochtend was dit exemplaar hier nog steeds aanwezig maar leek hij verzwakt. Gierzwaluwen zijn immers uitgesproken insecteneters, die ze in de vlucht verschalken. Naarmate het kouder wordt, daalt het aanbod aan vliegende insecten echter drastisch. Ook de storm van de voorbije dagen zal het 'vliegen vangen' er zeker niet makkelijker hebben op gemaakt. Rond 08:15 werd de vogel aangevallen door een Ekster, die in de verzwakte Vale gierzwaluwen een makkelijke zuiderse hap zag. De onfortuinlijke dwaalgast viel na een korte schermutseling van de Watertoren en werd door de toegesnelde vogelkijkers overgebracht naar het Opvangcentrum voor Vogels en Wilde Dieren in Oostende. Het dier is - dankzij de goede zorgen - intussen aan de betere hand en zal vermoedelijk snel weer kunnen worden losgelaten.
Intussen neemt de influx ongekende proporties aan. In Nederland staat de teller al op zeven. Ook in Groot-Brittannië werden meerdere exemplaren opgemerkt (waaronder zelfs een groepje van drie), evenals in Duitsland, Denemarken en Noorwegen. In België gaat het intussen om vijf stuks (op 29 oktober werd een vogel gefotografeerd in Heist).
In het licht van deze spectaculaire influx werd intussen ook een oude waarneming van 4 november 2005 in Adinkerke van onder het stof gehaald. Met de toegenomen kennis zal ook dit exemplaar vermoedelijk wel een Vale gierzwaluw zijn geweest.
Tekst: Gerald Driessens en Dominique Verbelen (Natuurpunt Studie)
Foto's: Johan Buckens, Roland François