Vogels genoten niet van Nieuwjaar

10-JAN-2014 - Bijna twee jaar geleden, op 30 januari 2012, berichtten we over het vuurwerk dat een massale verstoring uitoefent op de dierenwereld, in het bijzonder op vogels. Ook mensen beginnen zich in toenemende mate te storen aan deze mini-oorlog. Ieder jaar gebeuren er talrijke ongelukken, met vaak zware brandwonden tot gevolg. Maar ook vee en huisdieren zijn niet gelukkig met het intense geknal. In de aanloop naar de afgelopen jaarwisseling kondigden verschillende gemeenten aan om het gebruik van vuurwerk aan banden te leggen. Wij hebben daar weinig van gemerkt. De vogels ook niet, zo blijkt.

Bericht uitgegeven door Natuurpunt Studie [land] op [publicatiedatum]

Bijna twee jaar geleden, op 30 januari 2012, berichtten we over het vuurwerk dat een massale verstoring uitoefent op de dierenwereld, in het bijzonder op vogels. Ook mensen beginnen zich in toenemende mate te storen aan deze mini-oorlog. Ieder jaar gebeuren er talrijke ongelukken, met vaak zware brandwonden tot gevolg. Maar ook vee en huisdieren zijn niet gelukkig met het intense geknal. In de aanloop naar de afgelopen jaarwisseling kondigden verschillende gemeenten aan om het gebruik van vuurwerk aan banden te leggen. Wij hebben daar weinig van gemerkt. De vogels ook niet, zo blijkt.

Weerradars worden doorgaans gebruikt om neerslag te detecteren. De aanwezigheid van groepen vliegende vogels kan deze neerslagmetingen verstoren. In normale omstandigheden vliegen er echter veel te weinig vogels rond om een waarneembaar signaal te geven in de radardata. Wanneer de hoeveelheden vogels in het luchtruim sterk toenemen, kan de radar dit echter wel oppikken. Dit is het geval tijdens periodes van intense vogeltrek, maar ook tijdens de nacht van de jaarwisseling. Dan worden duizenden vogels opgeschrikt door het vuurwerk dat vlak na middernacht wordt ontstoken. Deze animatie toont de herwerkte radarbeelden van de radar van Jabbeke, net vòòr en net ná de jaarwisseling. Voor natuurliefhebbers is het resultaat schokkend.Het radarbeeld om 10 minuten vòòr middernacht. Het beeld vertoont, buiten het normale ruisniveau, nog enkele heldere vlekken die veroorzaakt worden door windturbines. De locatie van de radar is aangeduid met een paarse bol. Links bovenaan zien we wat neerslag boven de Noordzee (Bron: www.meteo.be)

Vijf minuten na middernacht, vogels worden massaal verstoord (foto: www.meteo.be)

De regio's met de meeste verstoring, kunnen we bij vergelijking van onderstaande kaart identificeren als belangrijke rustgebieden voor watervogels. Meer specifiek merken we grote concentraties opvliegende vogels op in twee gebieden: (1) het waterrijke gebied in en rond het natuurgebied "De Blankaart" en (2) de polders tussen Brugge en Zeebrugge en de Uitkerkse polder. Dit zijn erkende, zeer belangrijke Vogelrichtlijngebieden die deel uitmaken van het Europese Natura 2000-netwerk.

Ter vergelijking tonen we hieronder een kaart van deze Vogelrichtlijngebieden. De overeenkomst met de gebieden die oplichten in de radarbeelden is frappant.

Vogelrichtlijngebieden in West-Vlaanderen. De overeenkomst met de gebieden die oplichten is frappant. (foto: ANB)

In de automatisch gegenereerde radarbeelden zoals deze op www.meteo.be is het signaal van de vogels te zwak en bevindt het zich te laag om waarneembaar te zijn. Op de neerslagbeelden van de jaarwisseling worden dan ook geen vogels weergegeven.

Tekst: Gerald Driessens, Natuurpunt Studie naar Radar Jabbeke registreert opvliegende vogels tijdens Nieuwjaarsnacht, meteo.be
Foto's: KMI, ANB