De grote, broze wolf

11-APR-2014 - De wolf komt terug. Dat klinkt best spannend en het enthousiasme is dan ook groot. Maar als we slecht voorbereid zijn, kan de sfeer snel omslaan.

Bericht uitgegeven door Natuurpunt [land] op [publicatiedatum]

De wolf komt terug. Dat klinkt best spannend en het enthousiasme is dan ook groot. Maar als we slecht voorbereid zijn, kan de sfeer snel omslaan. 

In Nederland heeft de regering aangekondigd dat de wolf een wettelijk beschermde status krijgt. Dit betekent dat deze voorouder van de hond niet mag worden bejaagd. Het betekent ook dat boeren van wie dieren worden opgegeten door een wolf een schadevergoeding kunnen krijgen. Daarmee wil de Nederlandse regering de terugkeer van de wolf voorbereiden. De inschatting is dat wolven goed kunnen overleven in onze contreien omdat er genoeg voedsel is, zoals reeën en wilde zwijnen.

De wolf komt eraan, maar voorbereid zijn we nog niet. (foto: FREE Nature)

De situatie in België verschilt niet wezenlijk. In tegenstelling tot in Nederland werd hier zelfs al een wolf gespot in 2011 in Gédinne in de Ardennen. Biologen van het tv-programma Dieren in Nesten kregen het dier voor de lens van een cameraval. Dat was een rondzwervend exemplaar. Op één nacht kan een wolf makkelijk 50 km afleggen.. De dieren zijn genaderd tot in de Vogezen, niet zo ver van de Belgische grens. Het is een kwestie van tijd vooraleer de wolf ook opduikt in Vlaanderen.

The Big5 van Europa

Wolven leven in veel Europese landen zoals Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Zweden, Portugal, Spanje, Zwitserland, Polen en Tsjechië. In het populaire tv-programma The Big5 van Europa nomineerde Chris Dusauchoit recent de wolf tot één van de Europese diersoorten die je moet gezien hebben in je leven. Dat is niet te verwonderen - de wolf is een van de meest mythische dieren van het continent. Het zijn slimme, majestueuze en sociale dieren. Ze belichamen de ongrijpbare oerkracht van de natuur. Maar de vraag stelt zich hoe we het enthousiasme over de wolf op peil kunnen houden wanneer het dier ook hier opduikt. Wolven zijn nu eenmaal roofdieren en hebben prooien nodig om te overleven. Dat zullen reeën, konijnen en everzwijnen zijn, maar er kan ook schaap op het menu staan. Zulke schade moeten we zoveel mogelijk proberen te voorkomen, maar waar nodig zal ze moeten worden vergoed. Slagen we er niet in om het draagvlak te behouden voor de terugkeer van de wolf, dan kan de sfeer snel omslaan. In het verleden had de wolf een barslecht imago. Gevolg: de volledige uitroeiing. Door de terugkeer van de wolf nu al voor te bereiden, kunnen we een vergelijkbaar scenario in de nabije toekomst vermijden. Een wolvenplan zoals in Nederland is alvast een goed begin.

De wolf is een van de meest mythische dieren van het continent. (foto: Leo Linnartz)

Nu voorbereiden

Zo’n wolvenplan geeft aan welke wetgeving nodig is. De wolf is Europees beschermd, maar dat is nog niet in de Vlaamse wetgeving vertaald. De wolf ontbreekt immers op de bijlage van het Soortenbesluit, de wetgeving die het beleid rond wilde dieren regelt. Dat is nodig om aan te geven welke beschermingsmaatregelen mogelijk zijn en schadevergoedingen toe te laten. Nog belangrijker is om nu al een regeling uit te werken om schade te voorkomen zoals dat ook bijvoorbeeld in Duitsland is gebeurd. Het wolvenplan komt er best in samenwerking met jagers, landbouwers, boseigenaars, natuurorganisaties en overheden.

Grote gebieden

Naast het wolvenplan op Vlaams niveau, is het ook noodzakelijk om verder te investeren in grote, aaneengesloten natuurgebieden. Die bieden een veilige woonplaats voor allerlei grote dieren zoals herten, reeën, otters, bevers, en uiteraard ook wolven. Het volstaat om te kijken naar de grote nationale parken in het buitenland. Het is nu aan de overheid om een kader te voorzien om mens en dier te laten samenleven. Zo niet, dan dreigt het gevaar dat onze grote wilde dieren in een mum van tijd als overlast zullen worden ervaren – en zo snel mogelijk zullen worden verjaagd. En dat zou jammer zijn. Onze wilde dieren lijken dan wel stoer en gevaarlijk, ze zijn vooral heel erg kwetsbaar en broos.

Tekst: Chris Steenwegen, directeur Natuurpunt
Foto: Free nature, Leo Linnartz