Uitzonderlijk: zeldzame sterns broeden in Zuidlaardermeergebied

Sovon Vogelonderzoek Nederland
27-JUN-2014 - In de afgelopen week zijn er jonge witvleugelsterns én witwangsterns uit het ei gekropen in het Zuidlaardermeergebied. Voor beide soorten geldt dat dit de enige broedkolonie van Nederland is. De witwangstern vestigde zich in 2012 en broedt nu met zo’n 20 paartjes. De witvleugelstern vestigde zich dit voorjaar met 7 paartjes. Van deze sterns geldt dat de dichtstbijzijnde kolonies op honderden kilometers van de grens liggen. De sterns profiteren van de optimale omstandigheden in het gebied.

Bericht uitgegeven door  Groninger Landschap & Sovon Vogelonderzoek Nederland op [publicatiedatum]

In de afgelopen week zijn er jonge witvleugelsterns én witwangsterns uit het ei gekropen in het Zuidlaardermeergebied. Voor beide soorten geldt dat dit de enige broedkolonie van Nederland is. De witwangstern vestigde zich in 2012 en broedt nu met zo’n 20 paartjes. De witvleugelstern vestigde zich dit voorjaar met 7 paartjes. Van deze sterns geldt dat de dichtstbijzijnde kolonies op honderden kilometers van de grens liggen. De sterns profiteren van de optimale omstandigheden in het gebied.

De afgelopen week kwamen de eerste eieren van de sterns uit. In de Oostpolder bij Noordlaren werden de eerste jonge witvleugelsterns gezien. Alwin Hut, beheermedewerker bij Het Groninger Landschap: ‘De sterns broeden op natuurlijk, polvormig materiaal. Overdag zie je de oudervogels voedsel zoeken langs de slootjes in het gebied.’

Witvleugelstern in de Oostpolder (foto: Richard Ubels)

Het is pas de tweede keer dat paartjes witvleugelsterns tot broeden komen in ons land, aldus Sovon. In 2007 brachten in totaal vier paartjes vijf jongen groot in de Biesbosch en de Krimpenerwaard. Dat gebeurde na een flinke invasie in het voorjaar van meer dan 1.000 vogels. In het afgelopen voorjaar was er ook een kortstondige, kleine invasie, die dus ook wat witvleugelsterns naar het Zuidlaardermeer voerde.

Unicum
De andere bijzondere gasten, de witwangsterns, broeden al voor het derde jaar op rij in het Zuidlaardermeergebied. In de Kropswolderbuitenpolder is het nu een drukte van belang. Zeker 20 paartjes hebben een nest gemaakt op de drijvende matten veenwortel. ‘Je ziet de nesten al bijna niet meer zitten, maar de oudervogels vliegen druk heen en weer. Door langdurig te kijken, kan ik zien hoeveel nesten er aanwezig zijn’, legt Hut uit. Ook deze kolonie sterns is een unicum in de vogelhistorie van Nederland. Nooit eerder broedden er zoveel witwangsterns bij elkaar. Tussen 1938 en 2011 werden er zeker 42 nesten vastgesteld in ons land. Bijna altijd ging het daarbij om kolonies met enkele nesten. Ook kwam het nooit eerder voor dat de sterns meerdere jaren na elkaar in hetzelfde gebied gingen broeden.

Succes van natte, grootschalige natuur
De spectaculaire ontwikkelingen zijn het gevolg van het realiseren van een groot, aaneengesloten natuurgebied, gevolgd door aanpassingen in de waterhuishouding. Hierdoor kan Het Groninger Landschap nu het waterbeheer optimaal afstemmen op de natuur. Langs het Zuidlaardermeer en het Drents Diep is een brede strook met zomerpolders ontstaan. In het vroege voorjaar overstromen deze zomerpolders om in de loop van de zomer langzaam droog te vallen. ‘Een magneet voor bijzondere broedvogels’, legt Hut uit. ‘We hebben hier porseleinhoentjes, kleinst waterhoentjes en mooie aantallen watersnippen en zomertalingen. En dit voorjaar heeft een broedvogelteller twee paar kemphanen gevonden.’ Van de kemphaan is bekend dat er nog hooguit enkele tientallen paartjes tot broeden komen in Nederland.
Hut, zijn collega’s en waarnemers van Sovon houden de broedvogels in het gebied nauwlettend in de gaten. De vogels zijn prima te bekijken vanaf de wandel- en fietspaden en diverse uitkijkpunten in het gebied.

Tekst: Groninger Landschap en Albert de Jong, Sovon Vogelonderzoek Nederland
Foto: Richard Ubels