Haematopus ostralegus. Scholekster

Record: oudste scholekster is minstens 46

Sovon Vogelonderzoek Nederland
5-AUG-2016 - Op 1 augustus werd op de Maasvlakte een scholekster van minstens 46 jaar oud gezien. De vogel droeg een aluminium ring met een code, die werd afgelezen door vogelaars Hans Keijser en Evert Eijkelenboom. Nooit eerder werd zo’n oude scholekster gezien, hoewel de vogelsoort intensief wordt onderzocht. Uit dat onderzoek blijkt dat het aantal scholekster snel afneemt.

De stokoude scholekster bleek volgens de database van het Vogeltrekstation op 3 maart 1972 geringd te zijn bij Den Hoorn op Texel. De vogel was toen al minimaal twee jaar oud en is inmiddels dus zeker 46. Nooit eerder werd zo’n oud exemplaar gezien. De vorige recordhouder was 43 jaar oud, maar gemiddeld worden scholeksters zelden ouder dan 20 jaar. En dat is al best een hoge leeftijd voor een vogel. Vinder Hans Keijser toonde zich dan ook verheugd: ‘Veel naar scholeksters kijken, dan vind je een keer zo’n oude.’ Op 4 augustus vond Keijzer samen met medevogelaar Evert Eijkelenboom de vogel terug. Deze bleek zelfs nog jongen te hebben!

Scholekster met een metalen ring (dit is niet de vogel van 46 jaar oud)

Onderzoek

De scholekster is een vogelsoort die al decennialang intensief wordt onderzocht. Dat gebeurt onder andere door vogels van gekleurde, gecodeerde ringen te voorzien. Jaarlijks krijgen tussen de 500 en 1000 vogels zulke ringen. Een legertje vogelaars zoekt vervolgens naar deze exemplaren en meldt ze via de website www.wadertrack.nl bij Sovon. De vogelonderzoekers verzamelen op deze manier allerlei gegevens over de populatie.

Drastische afname

Uit tellingen blijkt dat de scholekster in Nederland sinds 1990 zeker 65% is afgenomen. Onderzoeker Bruno Ens en zijn team proberen deze drastische afname te verklaren aan de hand van geringde vogels. Ens: ‘De belangrijkste oorzaak weten we inmiddels: er worden ieder jaar te weinig jonge scholeksters groot. Op de kwelders langs de kust spoelen bijvoorbeeld veel nesten bij hoogwater weg. Het merendeel van de scholeksters broedt in het agrarische gebied in het binnenland, waar veel nesten en jonge vogels verloren gaan doordat er vroeg wordt gemaaid of het land wordt bewerkt. Maar er zijn nog veel meer factoren die een rol spelen, zoals predatie. En langs de kust hebben scholeksters bijvoorbeeld ’s winters moeite om voedsel te vinden, wat mogelijk effect heeft in de broedtijd.’

Tekst: Albert de Jong, Sovon Vogelonderzoek Nederland
Foto: Jaap Schelvis, Saxifraga; Chris Grobbe