Kamferalant (Dittrichia graveolens)

Kamferalant: van A naar BETER.

FLORON
15-SEP-2016 - Kamferalant (Dittrichia graveolens), een recente nieuwkomer uit zuidelijker streken, gebruikt de snelweg om Nederland ‘’onopgemerkt’’ te koloniseren. Binnenkort staat de Kamferalant weer te bloeien langs het asfalt, maar je ziet hem pas als je weet waar je op moet letten!

Kamferalant staat vaak vlak langs het asfalt in de middenberm van snelwegen. Van een afstand vallen de bossige, rechtopstaande planten op.

Kamferalant is een éénjarige plant die pas laat in het seizoen verschijnt. De bossige plant wordt 20 tot 50 centimeter hoog, is van onderen af sterk vertakt en heeft veel smalle, zittende tot stengelomvattende blaadjes. De hele plant is sterk beklierd en enigszins kleverig.  De kliertjes zorgen voor een frisse kamferachtige geur, die door veel mensen als aangenaam wordt ervaren. Aan deze geur dankt hij zijn Nederlandse naam. De gele bloemen zijn klein, ongeveer een centimeter in doorsnede. Ze zijn weliswaar massaal aanwezig, maar vallen van een afstandje nauwelijks op.  Zeker niet vanuit de auto als je er met 120 kilometer per uur langs raast. Dat langsrazende verkeer zorgt overigens mede voor de verspreiding van de, van pluis voorziene, zaden.

De snelweg als ecologische verbindingszone

Hoewel Kamferalant een mediterrane oorsprong heeft, is hij recent in verschillende noordelijker gelegen landen ingeburgerd. De verspreiding voltrekt zich voor een groot deel langs de snelwegen. De eerste waarnemingen in Nederland dateren uit midden jaren negentig van de vorige eeuw. Mogelijk heeft hij ons land bereikt via Duitsland, waar hij al langer bekend was. Op de Veluwe groeit Kamferalant op diverse plaatsen langs de A28 (Amersfoort – Zwolle), maar onder andere ook langs de A1, A27 en de A50. Inmiddels heeft hij zich in het verlengde van de genoemde wegen sterk uitgebreid naar een veel groter gebied, vooral in de oostelijke helft van het land. Kamferalant is nu al bekend uit meer dan 100 kilometerhokken.

De verspreiding van Kamferalant in 5x5 kilometerhokken.


Kamferalant is overigens niet de enige plant die het Nederlandse wegennet gebruikt om zich te verspreiden. Op dit moment kleurt de spatzone langs het asfalt geel van het Bezemkruiskruid, een uit Zuid-Afrika afkomstige plant die in de afgelopen veertig jaar heel Nederland heeft veroverd. En een nog recentere nieuwkomer is Grijze melde, die voorzichtig bezig is vaste voet in Nederland te krijgen.

Ook het geel bloeiende Bezemkruiskruid staat nu overvloedig langs de rand van het asfalt in bloei. De bloemen van Bezemkruiskruid zijn echter beduidend groter dan die van Kamferalant en de planten hebben een bezemvormig vertakte groeiwijze.

Je ziet ze pas als je weet waar je op moet letten

Kamferalant groeit vooral in de zandige strook direct naast het asfalt. Ondanks de onopvallende bloeiwijze, valt de bossige, zich naar boven toe versmallende groeivorm duidelijk op. Ook nadat de planten zijn afgestorven blijven ze tot ver in de winter herkenbaar aan de kale, vertakte, naar boven toe smaller wordende staketsels langs het asfalt. De middenberm is daarbij verreweg favoriet. Het inventariseren van de middenberm vanuit een rijdende auto is echter een riskante bezigheid. Laat je daarom rijden! Of zoek eens bewust een file op. De planten staan echter ook op parkeerplaatsen en bij benzinestations  langs snelwegen, dat zijn veiliger plekken om de plant eens goed te bekijken.

De bloeiwijze van Kamferalant. 

Ook kamferalant gezien? Geef je waarneming door via verspreidingsatlas.nl, telmee.nl of waarneming.nl

Tekst: Egbert de Boer en Edwin Dijkhuis, beide FLORON
Foto's: Egbert de Boer; Bert Meulenbeld; Hans Toetenel