WGK

Primeur: Voor het eerst braakballen ontleed van Velduilen in de Sahel

Grauwe Kiekendief - Kenniscentrum Akkervogels
3-MRT-2017 - Er is erg weinig bekend over de aanwezigheid van Velduilen in de Sahel, laat staan over hun dieet. Voor het eerst zijn daar braakballen verzameld en uitgeplozen, met een interessant menu als uitkomst: tot vleermuizen aan toe!

“Status: Rare to uncommon Palearctic migrant Mauritania, Senegambia, N Guinea and Mali and Vagrant Niger, Chad, Liberia and Cape Verde Is.”

Daar moet je het dan mee doen bij het lezen van het boek “Birds of Western Africa” van Borrow en Demey. Velduilen lijken dus zeldzaam te zijn in de Sahel, maar net als in Nederland lijkt deze zeldzaamheid samen te hangen met hoe intensief vogelaars of onderzoekers hun veldwerk doen. Velduilen zijn een stuk minder zeldzaam dan de boekhouders van de ornithologie ons willen doen geloven.

Landschap in Senegal

Tijdens de reizen naar de overwinterings- en stopover-gebieden van Grauwe Kiekendieven zien onderzoekers van Werkgroep Grauwe Kiekendief overal Velduilen in de buurt van kiekendiefslaapplaatsen. Of ze nu veldwerk in India doen, door het oosten van Marokko reizen, of megaslaapplaatsen van Grauwe Kiekendieven in Senegal tellen, de Velduil blijkt hen in alle gevallen te vergezellen.

Waar deze nomadische vogels vandaan komen blijft speculeren, maar dat een deel uit Europese broedgebieden afkomstig is, lijkt geen al te wilde gok. Dat hun status in de standaardwerken aan herziening toe is, geldt voor meer soorten die overwinteren op plekken waar vogelaars bijna niet komen en waar het aantal onderzoeksgroepen dat systematisch veldwerk doet op één hand te tellen is.

Om dit object in te laden dien je marketing-cookies te accepteren.

Velduil in Senegal, februari 2015 (Bron: Wergroep Grauwe Kiekendief)

Het onderzoeksteam van Werkgroep Grauwe Kiekendief vond op 4 februari 2015 een groepje van vijf Velduilen op een eiland waar een Britse gezenderde Grauwe Kiekendief jaarlijks overwintert. Hier heeft het onderzoeksteam de eerste collectie braakballen van Velduilen in de Sahel kunnen verzamelen.

De Franse specialist Franck Noël die al jaren de braakballen van Grauwe Kiekendieven uit de Sahel analyseert, heeft nu de 56 braakballen van de Velduilen in Senegal ontleed. Een primeur! De uilenballen bevatten voor drie kwart insecten, en verder ongeveer gelijke aantallen aan zoogdieren en vogels. Het hoogste aantal prooien aangetroffen in een braakbal was 20, gemiddeld zaten er 4,4 prooien in een braakbal. Verrassend was dat er 8 vleermuizen als prooi werden gevonden. In één braakbal zaten zelfs resten van twee verschillende soorten vleermuizen!

Voor acht vleermuizen in de Sahel eindigde het leven in de maag van een Velduil. De meest gegeten prooi was de Veldsprinkhaan (Ornithacris cavroisi), 60% van alle sprinkhaanprooien
Klik hier voor een vergroting van de bovenstaande afbeelding.


Tekst: Ben Koks & Almut Schlaich, Werkgroep Grauwe Kiekendief
Foto's: Werkgroep Grauwe Kiekendief (leadfoto: Velduil, februari 2015 Senegal); Franck Noël (kever- en vleermuisresten)
Film: Werkgroep Grauwe Kiekendief