Wolf

Wolf doorkruiste Nederland van noord naar zuid en is nu eerste Belgische wolf

Wageningen Environmental Research
16-JAN-2018 - Eind 2017 en begin 2018 heeft een vrouwelijke wolf het grensgebied van Nederland en Duitsland van noord naar zuid doorkruist. Na bezoeken aan Overijssel, Drenthe, Gelderland, Brabant en Limburg is ze inmiddels in België aangekomen. Daar is ze officieel de eerste wolf in honderd jaar!

Oorspronkelijk is ze afkomstig uit Mecklenburg-Vorpommern in Duitsland. Dat weten we omdat ze daar een halsbandzender heeft gekregen en een naam: Naya, geboren in 2016. Daardoor kon haar route ook nauwkeurig worden gereconstrueerd, door een samenwerking tussen de Technische Universiteit Dresden en Wageningen Environmental Research (WENR).

Op 19 december nam dr. Norman Stier van de Technische Universiteit Dresden contact op met WENR om te melden dat op 18 december een gezenderde wolf uit zijn onderzoek Nederland was binnengelopen. WENR heeft vervolgens direct contact opgenomen met BIJ12 (Faunafonds) en de provincies. Afgesproken is dat de onderzoekers (WENR en TU Dresden) onderling de ecologische informatie zouden uitwisselen waarbij WENR de verblijfplaatsen en route van de wolf zou terugkoppelen met BIJ12, Faunafonds en de provincies. Onderzoeker Hugh Jansman van WENR heeft enkele plekken waar Naya meerdere uren heeft doorgebracht achteraf onderzocht om informatie te krijgen over het dieet (welke prooidieren zijn aangetroffen) en de slaapplaatsen (wat zijn de kenmerken van de locaties waar Naya zich overdag graag terugtrok).

 In november 2016 werd Naya als grote welp gevangen en van een zender voorzien

Hugh Jansman: “Voor een wetenschapper is een dier met een zender altijd interessant, helemaal als het een wolf is. Het is uniek dat we dankzij het onderzoek van onze Duitse collega’s informatie hebben verkregen over de wijze waarop een wolf zich beweegt in het Nederlandse landschap. Daar kunnen we veel van leren. In overleg met onze Duitse collega’s mogen wij nu de route die Naya door Nederland heeft gelopen op hoofdlijnen openbaar maken.”

Op 18 december is Naya Overijssel binnengelopen, waar ze overdag tussen Ommen en Hardenberg in boswachterij Hardenberg verbleef. Van daaruit loopt ze naar het noordwesten, tot de A28 bij De Wijk in Drenthe. Vervolgens keert ze terug naar Overijssel en gaat naar boswachterij Staphorst, waar ze tussen 19 en 22 december blijft. In de vroege ochtend van 23 december gaat Naya naar het zuiden en komt uit bij Luttenberg. Ze verblijft dan overdag in Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug bij Hellendoorn. Ook op 24 december is ze nog op de Sallandse Heuvelrug. Op 25 december gaat ze verder naar het zuiden en passeert ze de A1 en het Twentekanaal. Ze is dan overdag bij Ruurlo in de Gelderse Achterhoek. Op 26 en 27 december verblijft Naya in de bossen van Montferland. Op 28 december steekt ze de A12 over en gaat weer even terug naar Duitsland, tot in de buurt van Emmerich. Daar steekt ze de Rijn over, waarna ze op 29 december aankomt in Nationaal Park de Maasduinen in Limburg. Op 30 december steekt ze de Maas over en passeert de A73 bij Venray. Overdag verblijft ze in de Schadijkse bossen bij Horst. Op 31 december is ze in Limburg en Brabant, in de Mariapeel en de Deurnese Peel. Vervolgens gaat de route verder naar het zuiden, waarbij Nationaal Park de Groote Peel wordt doorkruist, en de A67 en de Zuid-Willemsvaart worden gepasseerd. Op 1 januari is ze dan in het Weerterbos. Daar passeert ze de A2. Op 2 tot 3 januari is ze in de Weerter- en Budelerbergen, waar ze in het moeras bij Budel-Dorplein en de Loozerheide verblijft. Daarna steekt Naya de grens over naar België, waar ze officieel de eerste ‘Belgische wolf’ wordt.

Naya at natuurlijke prooien; hier de restanten van een ree

De route zal in een later stadium in detail worden geanalyseerd om meer inzicht te krijgen in activiteitenpatroon en terreingebruik, inclusief barrières. Hierbij worden ook de biotoopkenmerken van de dagrustplaatsen en de prooiresten verwerkt. Op dit moment worden DNA-monsters van gedode schapen op het laboratorium van WENR onderzocht om te kijken of deze dieren daadwerkelijk door een wolf zijn gedood. Hugh Jansman: “In het veldonderzoek hebben we vastgesteld dat Naya natuurlijke prooien heeft gegeten, zoals reeën en waarschijnlijk ook haasachtigen. Daarnaast onderzoeken we nu of Naya inderdaad schapen heeft gedood. De unit Faunafonds van BIJ12, die namens de provincies verantwoordelijk is voor tegemoetkoming in schade door beschermde dieren, kan daar meer informatie over verstrekken.”

Meer informatie

Tekst: Hugh Jansman,Wageningen Environmental Research
Foto's: Hugh Jansman, Wageningen Environmental Research; Norman Stier & Vendula Meiẞner-Hylanová