Zeekat Sepia apama

Indrukwekkend: wereldwijd 1 miljard natuurwaarnemingen in GBIF; Nederland een van de hofleveranciers

NLBIF
8-JUL-2018 - Meer dan 1200 instellingen in 123 landen hebben met 1 miljoen onderzoekers en burgers wereldwijd 1 miljard natuurwaarnemingen bijeengebracht in de Global Biodiversity Information Facility. Nederland heeft via NLBIF meer dan 28 miljoen waarnemingen ingebracht en staat op de achtste plaats van landen die het meest bijdragen. Dit jaar worden de waarnemingen mogelijk 1 triljoen keer gedownload.

Het GBIF-platform biedt iedereen, overal, directe toegang tot gratis en open data over waar en wanneer leven geïnventariseerd is op aarde. De voorbije jaren waren het voornamelijk biologen, IT-professionals, curatoren van musea en datawetenschappers die waarnemingen publiceerden op GBIF. Maar sinds kort dragen meer dan één miljoen mensen hun waarnemingen bij via natuurorganisaties en citizen science-projecten.  

Nederlandse waarnemingen via NLBIF

Bekermos (Cladonia cristatella)Ondanks dat Nederland een klein land is, staan we met meer dan 28 miljoen waarnemingen op plaats acht van landen die het meest bijdragen. De miljoenen waarnemingen uit Nederland worden ingebracht via de coördinatie van de stichting NLBIF. De waarnemingen zijn afkomstig van zo'n 295 datasets, aangeleverd door 35 organisaties. Het merendeel van de data betreft monitoring- en onderzoekdata afkomstig van instituten als Wageningen Environmental Research en het NIOZ, Universiteiten en (semi-) overheidsorganisaties als STOWA, het RIVM en Rijkswaterstaat. Ook particuliere organisaties als Sportvisserij Nederland en RAVON leveren een bijdrage. Collectiedata zijn afkomstig van Naturalis Biodiversity Center, het Westerdijk Fungal Biodiversity Institute en een keur aan regionale musea.

Waarnemingen van meer dan 1 miljoen soorten!

De nadruk van GBIF ligt op het in kaart brengen van de diversiteit aan dier- en plantensoorten op onze planeet. Inmiddels is er voor 1.049.839 verschillende soorten minimaal één waarneming opgenomen. Dat is 62% van de soorten in de meest recente versie van de soortenlijst Catalogue of Life.

GBIF richt zich niet enkel op soortenbehoud, beschermde gebieden of risico’s van exotische en invasieve soorten. Onderzoekers bestuderen dankzij GBIF ook hoe we de voedselzekerheid kunnen verbeteren door wilde planten die gerelateerd zijn aan belangrijke gewassen te behouden of wanneer we moeten opletten voor het uitbreken van voor de mens gevaarlijke ziektes gelet op de verspreiding van dieren die deze ziekteverwekkers bij zich dragen. GBIF geeft ook inzicht in hoe de mens afhankelijk is van biodiversiteit.

Invasieve exoot Amerikaanse brulkikker (Lithobates catesbeianus)

Dit jaar mogelijk 1 triljoen waarnemingen gedownload

De waarnemingen in GBIF worden volop gebruikt. De gebruikers van GBIF hebben in 2017 wereldwijd zo’n 845 miljard waarnemingen gedownload. Een toename van 200% ten opzichte van 2016. Gezien deze groei verwachten we dat dit jaar 1 triljoen natuurwaarnemingen van het platform gehaald worden voor wetenschappelijk of ander gebruik. GBIF’s wereldwijde infrastructuur levert onderzoekers waardevolle besparingen en efficiëntiewinst op doordat ze informatie uit honderden collecties en databanken over de hele wereld kunnen doorzoeken.

Eeuwenlang hebben naturalisten, ontdekkingsreizigers en wetenschappers het leven van de planeet gedocumenteerd. Als zulke biodiversiteitsgegevens gepubliceerd worden via het GBIF-netwerk dan komt ook dit bewijsmateriaal (dat wordt bewaard in natuurhistorische collecties over de hele wereld) weer vrij voor hergebruik, inclusief voor gebruikers uit de landen waar de planten en dieren verzameld werden. Dit is hard nodig. “De wereldwijde samenleving staat volgens Donald Hobern, directeur van het GBIF-secretariaat, voor grote uitdagingen op gebied van veranderingen in landgebruik, biodiversiteit, klimaat, voedselzekerheid en gezondheid. Om die uitdagingen het hoofd te bieden, moeten we efficiënte manieren vinden om alle waarnemingen samen te brengen en ze begrijpelijk te maken. De mijlpaal van 1 miljard waarnemingen laat zien dat GBIF momenteel is voorbereid op verdere groei en klaar is om de enorme hoeveelheid gegevens te verwerken die we verwachten van andere nieuwe technologieën en bronnen, waaronder environmental sequencing en remote sensing."

Schijfkwal (Chrysaora fuscescens)

Steeds sneller

Ook in Nederland wordt er door NLBIF en haar partners via een twintigtal projecten gewerkt om de onvoorstelbare hoeveelheid aan natuurwaarnemingen die verzameld is en elke dag verzameld wordt aan te sluiten op het wereldwijde netwerk. Hoewel het bereiken van 1 miljard waarnemingen een belangrijke mijlpaal is, is er nog veel werk aan de winkel, met inbegrip van de uitbreiding van de samenwerkingsverbanden die nodig zijn om bronnen van biodiversiteitsgegevens die nog niet verbonden zijn via het GBIF netwerk te koppelen. De verwachting is dat met de ontwikkelingen op het gebied van ICT en big data nieuwe uitbreidingen steeds sneller gerealiseerd gaan worden.

Tekst: NLBIF en GBIF
Foto’s: Daniel Noesgaard