Kraanvogels met jongen van vijf weken oud

Er broeden weer kraanvogels in De Peelvenen

Provincie Noord-Brabant
18-NOV-2019 - Hoogveengebieden zijn zeldzaam in Nederland. De Peelvenen in Brabant zijn dan ook unieke gebieden. Dit kwetsbare landschap lijdt echter onder verdroging en hoge stikstofdeposities. Staatsbosbeheer, de provincies Noord-Brabant en Limburg, en de Waterschappen Aa en Maas en Limburg zijn al jaren druk bezig om de waterhuishouding te verbeteren. En met succes: sinds 2018 broeden er weer kraanvogels.

“Het draait in hoogveengebieden allemaal om hoogveenmos", vertelt Hans Frumau van de provincie Noord-Brabant. “Deze plant groeit in dikke kussens, bij voorkeur in natte gebieden. De onderkant van de plant sterft steeds af; de bovenkant blijft doorgroeien. Hierdoor ontstaat na verloop van tijd een dikke laag dood plantmateriaal. Bij hoogveenmos houden de plantenkussens het regenwater als een spons vast. Daardoor groeit het ook boven de grondwaterspiegel. Hoogveenmos houdt verder van voedselarm water en een stabiele waterstand. Om het kwetsbare hoogveengebied Nationaal Park De Groote Peel voor de toekomst te behouden, was het dan ook nodig de waterhuishouding in het gebied grondig te verbeteren. Het moest echt een stuk natter worden. Er werden maar liefst 24 kilometer kades aangelegd, 38 stuwen geplaatst, 15 kilometer watergangen gedempt en 4 kilometer waterloop omgelegd. Het resultaat is dat het gebied het regenwater nu veel beter kan vasthouden. Hierdoor groeit het veenmos beter, en ontstaat er weer een hoogveenlandschap.”

Bescherming door water

Peelvenen

Ook zeldzame hoogveenplanten zoals zonnedauw, lavendelhei en wollegras floreren in het hoogveenlandschap. De Peelvenen lokken verder meer dan honderd soorten broedvogels zoals blauwborsten, roodborsttapuiten en geelgorzen. “In de zomer van 2018 werden er voor het eerst sinds eeuwen zelfs weer broedende kraanvogels gesignaleerd. Voor hen biedt de natte omgeving, met het vrij stabiele waterpeil, een ideale habitat. Daarnaast biedt het de kraanvogels bescherming tegen roofdieren.”

Droge zomers

De droge zomers van 2018 en 2019 waren bedreigend voor het gebied. “Gelukkig is de schade beperkt gebleven. De aangelegde kades hielden veel water vast; in de komende jaren gaat het waterpeil nog verder omhoog als de stuwen gaan werken. Belangrijk bij de aanpassing van de waterhuishouding was ook dat het gebied kan fungeren als buffer voor regenwater. Dat betekent ook dat de boeren en bewoners in de omgeving minder wateroverlast hebben bij zware regenval.”

Tekst: Marijke de Jong, Provincie Noord-Brabant
Foto's: Herman Feenstra (leadfoto: Kraanvogels met jongen van vijf weken oud); Melchert Meijer zu Schlochtern