Pinksterbloem

Voorsprong in de natuur loopt iets terug: pinksterbloem al gezien?

De Natuurkalender, Wageningen University
22-MRT-2020 - De natuur ligt door de zeer zachte winter nog steeds zo’n vier weken voor op het schema van vijftig jaar geleden. De voorsprong van eerder dit jaar loopt wel wat terug omdat maart wel zacht, maar niet extreem zacht was. De komende week is het opletten op eerste bloeiende pinksterbloem, berk en kers en de bladontplooiing van de witte paardenkastanje. Ook kunnen we de eerste boerenzwaluw verwachten.

Januari en februari waren samen met een gemiddelde van 6,7 °C de warmste sinds 1901. Maart gaat uitkomen op 6,9 °C en komt daarmee ergens op de 25ste plaats van warmste maartmaanden. De voorsprong van zo'n vijf weken op de gemiddelde ontwikkeling in de jaren 1940 tot en met 1968 is hierdoor met een week teruggelopen in de afgelopen maand. Ondanks dat hebben we nog steeds te maken met een zeer vroege start van de biologische lente. Dat blijkt uit de fenologische waarnemingen die via Natuurkalender.nl worden doorgegeven en ook uit de timelapse-video’s van de GrowApp.

Op 19 maart 2017 gingen we met GLOBE Nederland van start met de GrowApp. Inmiddels kunnen we van diverse GrowApp-series al van vier jaar de ontwikkelingen in de natuur volgen met timelapse-video’s. In totaal zijn in Nederland sinds de start al op 12.600 locaties foto’s gemaakt. In heel Europa gaat het al om 18 duizend locaties. De timelapse van een groot aantal sierkersen in Ede laat mooi zien dat 2020 voor loopt op de voorgaande drie jaren. Ook de al uitbundig bloeiende sleutelbloemen op 18 maart 2020 in de Lumentuin van Wageningen University maken duidelijk dat de ontwikkeling nog voorloopt op die van voorgaande jaren.

Bloei van een sierkers in Ede rond 21 tot en met 23 maart in de afgelopen vier jaar

Lumentuin Wageningen University rond 18 tot en met 23 maart in de afgelopen vier jaar

Sleutelbloem in de Lumentuin van Wageningen University op 18 maart

Natuurkalender brengt ontwikkeling lente in beeld

De fenologische waarnemingen stromen op dit moment binnen op Natuurkalender.nl: Eerste bloeiende gewone dotterbloemen, pinksterbloemen, peren, zoete kersen en berken; de eerste bladontplooiing van de witte paardenkastanjes en berken; de eerste tjiftjaffen, boerenzwaluwen, zwartkoppen, citroenvlinders, gehakkelde aurelia’s, wespenkoninginnen en ga zo maar door. Het is overduidelijk dat het lente is in Nederland. Met de grote voorsprong in de natuur is er een groot risico op nachtvorstschade. Voor de komende week zijn er diverse nachten waarvoor de meerdaagse weersverwachting enkele graden vorst aangeeft. Aan de grond zal de temperatuur nog wat lager komen te liggen. Eerder berekenden we al dat de kans op nachtvorstschade toeneemt door de steeds warmer wordende winters.

Enkele sfeerfoto’s van de lente

Forsythia, op 20 maart 2020 in volle bloei, begon vroeger pas begin april te bloeien

Appel ontplooit zijn bladeren al en bloemknoppen zijn goed zichtbaar

Klein hoefblad staat in volle bloei en is op diverse plaatsen al weer uitgebloeid. Hij kwam vroeger pas rond 18 maart in bloei. Dit jaar al rond 10 februari

De eerste pinksterbloemen komen al in bloei. Vijftig jaar geleden werden ze pas rond 18 april in bloei gezien. De gemiddelde eerste bloeidatum lijkt dit jaar uit te gaan komen op 24 maart

De witte paardenkastanje ontplooit bijna zijn bladeren. Vijftig jaar geleden was dat rond 14 april

Doe ook mee met De Natuurkalender en met de GrowApp

Help mee om de ontwikkeling in de natuur vast te leggen door ook jouw fenologische waarnemingen door te geven via Natuurkalender.nl. Dit kan anoniem of met je Nature Today-account (dan kun je in de toekomst je eigen waarnemingen terugzien). Zie hier de dieren en planten waar we in maart of april op kunnen letten.

GrowApp

Bekijk alle GrowApp timelapse-video’s op GrowApp.today. Installeer de GrowApp (Google Play, iOS) en maak zelf je eigen GrowApp timelapse-video’s.

Tekst: Arnold van Vliet en Wichertje Bron, De Natuurkalender, Wageningen University
Foto’s: Arnold van Vliet