Gele krokus

Vinkenslagtijd en door hoge temperaturen veel aandacht voor De Natuurkalender

De Natuurkalender, Wageningen University
17-FEB-2019 - Heb je de voor deze tijd karakteristieke vinkenslag al gehoord terwijl je genoot van het heerlijke lenteweer? Door de zeer warme februari ligt de natuur inmiddels drie weken voor op schema. Dit baseren we op de vele fenologische waarnemingen die via Natuurkalender.nl worden doorgegeven. Zie hier hoe we in het TV-programma Eén Vandaag het effect van het warme weer en de zorgen daarover uitleggen.

Vanaf half februari neemt de kans op het horen van de karakteristieke vinkenslag snel toe. De afgelopen dagen nam het aantal waarnemingen dat via Natuurkalender.nl werd doorgegeven al toe. De komende dagen zal het aantal meldingen snel oplopen. Uit onderstaande grafiek wordt duidelijk dat de vink sinds 2001 zeer constant is met het ten gehore brengen van de vinkenslag. De variatie die er is van jaar tot jaar wordt grotendeels door de temperatuur in januari en februari bepaald.

Vink

Mediaan (middelste waarneming) van de vinkenslag van 2001 tot en met 2018

Drie weken voor op schema

Gele kornoeljeDoor de zeer hoge temperaturen ontwikkelt de natuur zich heel snel. Overal staan de sneeuwklokjes en krokusjes vol in bloei en schieten andere bolgewassen uit de grond. De fijne gele bloempjes van de gele kornoelje springen open en de eerste waarnemingen van klein hoefblad en zelfs speenkruid zijn doorgegeven. Op basis van de bloeiwaarnemingen en de temperatuurontwikkeling concluderen we dat de natuur zo’n drie weken vroeger dan normaal tot ontwikkeling komt. We beschouwen bij De Natuurkalender de gemiddelde bloeidatum in de periode 1940 tot en met 1968 als normaal. In die periode werden ook fenologische waarnemingen verzameld.

Vlinders en wespen

De Vlinderstichting meldde gisteren al op Nature Today dat door het warme weer de vlinderoverwinteraars wakker zijn geworden. Ook via Natuurkalender.nl zijn er waarnemingen binnengekomen van vooral citroenvlinder en enkele dagpauwogen. Naast vlinders zijn al diverse meldingen van eerste wespen gedaan. Het betreft hier de koninginnen die door de warmte geactiveerd zijn.

Kijk hier voor het volledige overzicht van fenologische waarnemingen die in februari gedaan kunnen worden in het kader van De Natuurkalender.

Hooikoorts

Els in volle bloeiZoals vorige week aangegeven komen de elzen op grote schaal in bloei en zal de pollenconcentratie flink op kunnen lopen. Het zonnige, droge en warme weer is ideaal voor pollen. Naast elzen produceren ook de hazelaars nog flink wat pollen. Komende dinsdag, als het LUMC de wekelijkse pollentelling uitvoert, weten we hoe hoog de pollenconcentratie is opgelopen.

Waarnemingen hebben impact

Een belangrijk doel van De Natuurkalender is onderzoek doen naar het effect van verandering in weer en klimaat op de natuur. ‘Klimaatverandering in je achtertuin’ gebruiken we regelmatig als subtitel. Doordat we de nieuwe fenologische waarnemingen in een historisch perspectief kunnen plaatsen en doordat de timing vaak sterk door temperatuur bepaald wordt is het effect van klimaatverandering heel zichtbaar te maken. Zaterdag 16 februari heeft het TV-programma Eén Vandaag er een mooi item aan besteed. Het laat zien dat jouw Natuurkalenderwaarnemingen een impact hebben, nu en in de toekomst.

Om dit object in te laden dien je marketing-cookies te accepteren.
Item over het effect van het warme weer op de natuur (Bron: Eén Vandaag)

Tekst: Arnold van Vliet en Wichertje Bron, De Natuurkalender, Wageningen University
Foto’s: Arnold van Vliet (leadfoto: speenkruid); Jan Nijendijk, Saxifraga; Wout van der Slikke
Geluid vink: Bas van de Meulengraaf, Xeno-Canto