Riccia crystallina

Kale plekken op de camping goed voor bijzondere mossen

BLWG
20-SEP-2020 - Een bekend verschijnsel op de camping: nadat de kampeerder is vertrokken blijft er een kale plek in het gras achter. Op zulke plekken zijn de afgelopen jaren tientallen plantensoorten uit Zuid-Europa gevonden, die meegelift zijn met tent of caravan. Nu is er ook een mediterraan levermos ontdekt: Wintersponsvorkje.

Kale plekken op de camping met op de voorgrond Wintersponsvorkje

Ontdekker Jelle van Dijk is al vijf jaar op zoek naar mossen op campings. In 2015 en 2016 kwam hij op het spoor van het zeldzame Blaasjesmos op campings. Hij maakte toen ook foto's van verschillende andere mossen op de kale grond. Wat nu een nieuwe soort blijkt, is toen afgedaan als het algemene Sponswatervorkje, een soort die op modder en oude klinkerpaadjes groeit.

Begin april van dit jaar besloot bryoloog Henk Siebel, auteur van de Beknopte Mosflora van Nederland en België, om alle beschikbare foto’s van het Sponswatervorkje te bekijken op onder andere Waarneming.nl. Hij vermoedde dat er een foto van Riccia crystallina tussen kon zitten. Deze soort lijkt erg op Sponswatervorkje en is al opgerukt tot Noord-Frankrijk en Zuid-Engeland. Hij vond enkele foto’s waarbij het heel goed om Riccia crystallina zou kunnen gaan.

Omdat één foto niet voldoende is voor het vaststellen van een nieuwe soort voor Nederland, moest er materiaal verzameld worden voor microscopisch onderzoek. Een bezoek aan Camping Op Hoop van Zegen in Noordwijkerhout op 25 april maakte duidelijk dat dit levermos hier met honderden rozetjes aanwezig is. Vanwege de coronacrisis waren er geen gasten waardoor alle kale plekken geïnspecteerd konden worden. En het was juist deze camping waar op 11 april 2015 de eerste foto’s van dit levermos genomen werden! Na microscopisch onderzoek volgde de definitieve uitslag: Riccia crystallina heeft ook Nederland bereikt. Omdat dit mos vooral in de wintermaanden groeit en sporen vormt, heeft het de naam Wintersponsvorkje gekregen.

Meer informatie

  • Lees voor meer informatie het volledige artikel: 'Het wintersponsvorkje (Riccia crystallina), een onbekende campinggast aan de Nederlandse kust', geschreven door H.N. Siebel & J. van Dijk. Het artikel verscheen in 2020 in het tijdschrift Buxbaumiella 119: 16-19.

Tekst en foto's: Jelle van Dijk, BLWG