Nieuw gevonden wormslak vormt mogelijk bedreiging voor Caribische koraalriffen

Wormslakken zijn kleine, buisvormige slakken die worden aangetroffen in tropische of subtropische wateren. Van sommigen is bekend dat ze rifachtige aggregaties vormen. Anderen leven samen met koralen, waar ze vaak schade aanrichten vanwege het giftige slijm dat de slakken afscheiden om op prooien te jagen (zie close-up foto). Vanwege hun vorm, en zoals hun naam al doet vermoeden, worden wormslakken vaak verward met echte wormen, zoals de kerstboomworm (Spirobranchus giganteus), die ook samen met koralen leeft. Deze wormen scheiden echter geen slijmnetten af, ​​maar hebben kleurrijke tentakels waarmee ze prooien vangen.

Oud materiaal, nieuwe ontdekkingen

De slak van Curaçao lijkt van het geslacht Petaloconchus te zijn, maar de exacte soort is nog onbekend. Toekomstig onderzoek naar de uiterlijke kenmerken en het DNA van de slak kan zijn echte identiteit onthullen, zegt hoofdauteur Bert Hoeksema, verbonden aan Rijksuniversiteit Groningen en Naturalis. “Met dit artikel hoop ik bewustzijn te creëren”, legt hij uit. "Ik ben benieuwd of collega's elders in het Caribisch gebied dit verschijnsel ook vinden, want niemand leek het eerder opgemerkt te hebben."

Het geslacht is voornamelijk bekend in de Indische Oceaan, met enkele populaties op eilanden in de Stille Oceaan. Een in het koraal levende wormslak in het Caribisch gebied was een beetje een verrassing. Maar na de vondst van de slak op Curaçao gingen onderzoekers grondiger zoeken, en zagen ze hem uiteindelijk op foto's van eerder veldwerk. Wormslakken komen voor op foto's die al in 2014 op Curaçao zijn gemaakt, maar ook op foto's van het naburige eiland Bonaire. Dit suggereert dat de slak niet wijdverspreid is in het Caribisch gebied en mogelijk is geïntroduceerd op de zuidelijke Caribische eilanden. De mogelijkheid dat de soort ook elders voorkomt, kan echter niet worden uitgesloten, stelt Hoeksema.

Een cryptogene slak

Toch weten de onderzoekers niet hoe de slak in het Caribisch gebied terecht is gekomen. De Caribische wormslakkenpopulaties zijn wat ecologen cryptogeen noemen: van het Griekse kryptos, wat verborgen betekent, en genesis, wat oorsprong betekent - hun oorsprong is onbekend of onvindbaar. De slak lijkt een invasieve soort, en Hoeksema zegt dat hij het persoonlijk "zeer waarschijnlijk invasief" acht. Maar het is nog te vroeg voor dergelijke labels, want de route die de soort hier gebracht heeft is nog onduidelijk. De onderzoekers speculeren dat de slak uit de Stille Oceaan zou kunnen komen, waar een soortgelijke slak is waargenomen.

Koralen in gevaar?

Bestaan er, gezien de schade die wormslakken aan koralen aanrichten, mogelijk negatieve gevolgen voor koraalriffen? Hoeksema denkt nog van niet, want de slak is niet erg talrijk. Maar hij voegt eraan toe: "Ik ben geen natuurbeschermer. Ik wil gewoon collega's en beheerders van marineparken bewust maken van de slak.” In combinatie met factoren als klimaatverandering en eutrofiëring kunnen parasieten zoals wormslakken en de bovengenoemde kerstboomworm over het algemeen meer voorkomen. Alles samengenomen kunnen ze dus heel goed schadelijk zijn voor koraalriffen.

Meer informatie

• Lees het originele artikel 'Host Range of the Coral-Associated Worm Snail Petaloconchus sp. (Gastropoda: Vermetidae), a Newly Discovered Cryptogenic Pest Species in the Southern Caribbean' door Hoeksema et al., gepubliceerd in maart 2022 in Diversity.

Tekst: Kurt Kurat, Naturalis Biodiversity Center
Foto's: Bert W. Hoeksema, Naturalis Biodiversity Center; Rijksuniversiteit Groningen