De pimpelmees is een vederlichte acrobaat

Provincie Overijssel
10-DEC-2022 - Hang een vetbol op in je tuin en je kunt erop wachten: er komen pimpelmezen op af. Deze mooie vogeltjes met hun blauwe petje, gele borst en blauwige vleugels zijn graag geziene gasten, vooral omdat ze zo acrobatisch aan het voer kunnen hangen.

Dat bijvoeren is geen overbodige luxe: een pimpelmees weegt tussen de twaalf en vijftien gram (net zoveel als vier of vijf pingpongballen) en kan in een koude nacht aardig wat lichaamsgewicht verliezen. Dat eten ze er overdag lekker weer bij als je voer klaarzet of ophangt.

Nestkastjes

Af en toe zie je akelige foto’s van een mees die met een pootje in het netje van een vetbol is blijven hangen. Goedkoop alternatief is een garde van de kringloopwinkel: klem een vetbol zonder netje tussen de draden van de garde en hang deze aan de steel op, dat staat ook nog leuker dan zo’n plastic netje. Nestkastjes lijken nu nog overbodig want het is nog geen broedtijd. Maar mezen gebruiken ze graag om er in een koude nacht te slapen, dus haal ze niet weg in de winter. Vaak gaan ze met meerdere dieren lekker warm bij elkaar zitten.

Gedrag

Pimpelmezen worden vaak verward met koolmezen. Maar die laatste zijn wat groter en hebben geen blauw in hun verenpak, maar alleen zwart, geel en wit. Ook in hun gedrag zijn ze iets anders: koolmezen scharrelen graag tussen blad dat is blijven liggen; pimpelmezen zoeken hun voer vaak wat hoger. Alweer een pleidooi om niet teveel op te ruimen: dat spinnenweb aan je raam of die dode tak in een struik zijn voor mezen tafeltje-dekje.

Geliefd

Mezen blijven het hele jaar in ons land, ook als het bitterkoud wordt. Ze krijgen wel gezelschap van soortgenoten uit landen waar het nog kouder is, bijvoorbeeld uit Scandinavië en landen rond de Oostzee. De pimpelmees is talrijk in ons land, bij de laatste Nationale Vogeltelling haalde dit geliefde vogeltje de vierde plek in de top tien van meest getelde vogels.

Fel

In het voorjaar zoeken pimpelmezen nestkasten of boomholtes op om er een nestje te maken en zeven tot dertien eitjes te leggen. Pimpelmezen zien er schattig uit, maar als het gaat om nestgelegenheid kunnen ze flink fel zijn naar andere vogels toe. In het voorjaar kunnen ze flink ruziemaken met koolmezen, letterlijk op leven en dood. Die akelige ruzies kun je voorkomen door meerdere nestkasten op te hangen, voor de pimpelmezen met een gat van 30 millimeter. En voor de koolmees met een gat zo groot als een twee-euromunt (32 millimeter). Dat verschil lijkt klein, maar een koolmees past niet door het iets kleinere gat van 30 millimeter.

Kalk

Als de jongen uit het ei zijn gekomen, vliegen de ouderdieren een week of drie af en aan om hen te voeden met onder andere vliegen, muggen en andere insecten. In die tijd hebben ze calcium nodig voor voldoende botgroei en om een goede schaal rondom het ei te krijgen. Die kalk krijgen ze binnen door insecten te eten. Waar heel veel stikstof in de grond zit, ontbreekt calcium. De mezen leggen dan eieren die breken en de jongen krijgen zwakke botjes. In de tuin kan je dat voorkomen door wat kippengrit op de voerplank of de grond te strooien. Om het vogels naar de zin te maken, is een paar struiken planten ook een goed idee. Daar vinden ze dekking en dat maakt jouw tuin aantrekkelijker voor ze.

Tekst en foto: Provincie Overijssel