Nieuw boek toont unieke rijkdom van de Voornse kust

Nederlandse Mycologische Vereniging
3-MEI-2023 - 'Een meesterwerk', zo noemde hoogleraar Menno Schilthuizen van Universiteit Leiden en Naturalis het boek ‘Duinen en mensen - Voorne’ bij de boekpresentatie in Oostvoorne dit voorjaar. "Het ziet er niet alleen prachtig uit, je krijgt als lezer ook op elke bladzijde nieuwe inzichten. Zelfs als je Voorne al goed kent. Bijvoorbeeld over de paddenstoelen die in het gebied voorkomen."

Als je je afvraagt waar langs de Nederlandse kust de rijkste duinen liggen, denk je misschien eerst aan een Waddeneiland. Maar ze liggen zuidelijker, in de Hollandse delta. Hoewel omkneld door de Deltawerken en de Maasvlakte vol havens en industrie inclusief gifopslag, blijken de duinen van Voorne nog steeds de absolute top te vormen, ondanks enige aftakeling. Met meer dan 800 plantensoorten op 12 vierkante kilometer en – de laatste 10 jaar – 135 broedvogels haalt geen enkel West-Europees duingebied dit niveau. De redenen: heel lang al veel grondwater, een kalkrijke bodem en, zoals voor het eerst in het boek ‘Duinen en mensen - Voorne’ beschreven, een unieke en heel kleinschalige geologie. Voorne herbergt planten, kevers en paddenstoelen die alleen hier voorkomen. Rolf Roos componeerde met twintig co-auteurs en vele fotografen dit nieuwe boek – over een regio die qua natuur van Europees belang is.

Blauwe korstzwam is een opvallende soort op berken

Paddenstoelen zijn op Voorne relatief bescheiden onderzocht dus er valt nog veel te ontdekken. Desondanks werden in 2016 maar liefst zes voor Nederland nieuwe satijnzwammen gevonden. Een heel apart accent geven de zich ontwikkelende, vaak vochtige bossen. In dit boek schetst paddenstoelenkenner Leo Jalink op basis van het archief van de Nederlandse Mycologische Vereniging de diversiteit aan soorten op berken, elzen en beuken. Deze geven een apart accent aan de duinstreek. Maar liefst 33 aan beuken gebonden soorten bleken in het Voornse landgoed Mildenburg (pdf: 844 KB) te zijn geachiveerd, van de algemene Rodekoolzwam tot de bedreigde Beukenfranjehoed.

Hardcover 'Duinen en mensen - Voorne'

Beheerders worstelen met bos en struweel. Delen worden geruimd om de bedreigde open duingraslanden en natte valleien meer ruimte te geven, maar dit staat ter discussie. De struwelen zijn de mooiste van Europa. De elzenbossen van het Quackjeswater, waar tot 1972 de uit Nederland verdwenen Leverkleurige zompzwam groeide, zijn sprookjesachtig. Om een goede balans te vinden, hebben beheerders een heldere ‘bosfilosofie’ nodig. Nu sneuvelt er in het kader van herstelbeheer en stikstofmaatregelen nog menig bosfragment zonder dat goed in kaart is gebracht wat de biodiversiteit ter plekke was. Zowel paddenstoelen als de maar gedeeltelijk bekende stand van insecten, slakken en bodemdieren verdienen meer aandacht en goede rapportages.

Meer informatie

  • Achtergronden waaronder persberichten, wandelroutes, oude en nieuwe kaarten, analyses van soortgroepen en reddingsplannen staan op Duinenenmensen.nl.
  • Het boek 'Duinen en mensen - Voorne' (ISBN 9789082433685; 208 pags, full color, harde kaft) is tot 1 juli voor €34,50 te bestellen via de website van Natuurmedia.

Voor alle boeken uit de reeks Duinen en mensen en de bijbehorende website waren het Prins Bernhard Cultuurfonds  en Waterleidingbedrijf PWN onmisbare ondersteuners.

Tekst: Nico van der Wel, Nederlandse Mycologische Vereniging
Beeld: Henk Terhell (leadfoto: zwavelzwammen); Cora van der Plaats; Nico van der Wel, Uitgeverij Natuurmedia; Toomanywords

 Kaart Duinen Voorne