Veenmol

Mei is de veenmollenmaand

EIS Kenniscentrum Insecten
7-MEI-2023 - De veenmol is met 4 tot 5 centimeter een van de grootste insecten van ons land. Toch zul je hem niet zo snel tegenkomen. Ze leven in een gangenstelsel onder de grond, vooral in West-Nederland. Ze worden vooral gezien door tuiniers die in het voorjaar in de bodem graven. Op warme meiavonden kun je na zonsondergang hun snorrende geluid horen. Maar pas op voor verwarring met de rugstreeppad!

De veenmol is door het imposante lichaam, bruine vachtje en mollenhandjes met geen ander insect te verwarren. Veenmollen zijn ook nog eens heel veelzijdig: ze kunnen kruipen, graven, zwemmen en vliegen. Ze leven in een zelfgegraven gangenstelsel, de uitgang vaak net boven het slootoppervlak. Het vrouwtje legt de eieren in een speciale kamer. Als een van de weinige insecten vertoont ze broedzorg. Ze belikt de eieren om ze schimmelvrij te houden en bewaakt de jongen.

De voorpoten van de veenmol zijn aangepast aan de gravende levenswijze

De veenmol komt vooral in West-Nederland voor

Van nature komen veenmollen in veengebieden voor, maar tegenwoordig vinden we ze vooral in volkstuincomplexen. Daar vinden ze de juiste bodem om hun gangen in te graven en er is voldoende voedsel, in de vorm van plantenwortels en regenwormen. Omdat ze schade aan kunnen brengen in moestuinen worden ze wel bestreden. Maar wat is nou mooier dan een veenmol in je tuin?

Geluid

De veenmol maakt een snorrend geluid, dat op grote afstand te horen is. De mannetjes maken het geluid door hun voorvleugels over elkaar te wrijven. Je kunt het beluisteren door op warme meiavonden een fietstocht te maken in veenweidegebieden, vooral in West-Nederland. De veenmollen beginnen met zingen zodra de zon onder is en gaan door tot diep in de nacht.

Het geluid van de veenmol lijkt wel wat op dat van de rugstreeppad, hoewel dat wat harder, scheller en hysterischer klinkt. De veenmol zingt ook min of meer continu, met slechts af en toe een pauze. De rugstreeppad laat om de halve seconde een korte pauze vallen, waardoor het hakkelender klinkt. Bij koren van de rugstreeppad kunnen de pauzes minder opvallend zijn. In deze video wordt het verschil tussen het geluid van de veenmol en de rugstreeppad toegelicht, en deze video wordt ook het verschil met andere nachtelijke ratelaars uitgelegd.

De veenmol komt vooral in volkstuinen voor

Oproep

EIS Kenniscentrum Insecten houdt bij welke ongewervelde dieren er in Nederland voorkomen, waar ze voorkomen en of ze een trend vertonen. De veenmol heeft onze speciale interesse. Iedereen die een veenmol ziet, wordt daarom gevraagd om deze in te voeren bij Waarneming.nl. Als je een account aanmaakt, dan kun je hier ook je andere natuurwaarnemingen delen. Je kunt je veenmolwaarneming hier ook direct invoeren.

Meer informatie

Tekst: Daan Drukker & Roy Kleukers, EIS Kenniscentrum Insecten
Foto's: Roy Kleukers
Kaart: EIS Kenniscentrum Insecten