Natuurjournaal 4 november 2023

Vinpootsalamanders – kleine salamanders die veel lijken op de algemene kleine watersalamander – hebben de zomer aan land doorgebracht. Nu in de herfst gaan er veel aan de wandel terug naar het water. Sommige doen dat later in de winter, of pas in het voorjaar. Vinpootsalamanders zijn in Nederland zeldzaam en komen voor in de heuvels van Zuid-Limburg, en bij heidevennen of bospoelen in Noord-Limburg en Noord-Brabant. Ze kunnen goed tegen het zure water daar, terwijl de kleine watersalamander daar helemaal niet van houdt. De vinpootsalamanders hoeven niet ver te lopen, want ze blijven heel dicht bij het water waar ze uit het ei zijn gekomen. Vaak zitten ze er niet verder dan honderd meter vandaan. Maar ja, ze zijn met maximaal negen centimeter zelf ook niet bijster groot.

Hoe meer bomen, hoe meer pimpelmezen je kan zien. De pimpelmees blijft de hele winter bij ons, samen met overwinterende familieleden uit vooral Oost-Europa en ook wel uit het noorden. Je ziet ze nu vaak in groepjes, soms ook met andere soorten mezen. Al kwetterend en tsjilpend dartelt zo’n groepje ongeregeld door het bos. ’s Zomers zijn het insecteneters, maar nu zijn ze op zoek naar zaden. Bijvoorbeeld die van berk of de helikoptertjes van haagbeuk en Spaanse aak. Ook al zijn het bosvogels (en tuinvogels), ze maken ook uitstapjes naar rietvelden. Die zitten nu ook vol met rijpe zaden en bovendien zijn er in de stengels insectenlarven te vinden. Het uithakken daarvan – ook uit bijenhotels – is een klusje waar de pimpelmees erg handig in is.

Tekst: Nienke Lameris, Nature Today
Foto’s: Willem van Kruijsbergen, Saxifraga; Henk Baptist, Saxifraga