Natuurjournaal 8 november 2023

De blaadjes van de haagbeuk beginnen nu langzamerhand geel te verkleuren. Die naam is verwarrend, want deze boom hoort bij de berkenfamilie. Sommige mensen vinden dat het blad wel wat op beukenblad lijkt, maar de frisgroene kleur lijkt meer op die van berkenblaadjes. De gladde, grijsgroene stam is dan weer meer beukachtig. Bij een oudere haagbeuk wordt de stam echter steeds minder rond en krijgt hij een soort spierbundels. In de takken zie je nu de vele vruchten hangen – als ze tenminste nog niet opgegeten zijn. De dopvruchtjes hebben elk een omhulsel met drie slippen, net een soort vogelpootjes. Als een soort vliegertje helpt dit de zaden te verspreiden.

Boomzaden zijn een belangrijk onderdeel van het herfst- en wintermenu van veel vogels. De haagbeuk is een echte vogelfavoriet, omdat zijn zaden lang aan de boom blijven hangen. De boomklever houdt ook erg van haagbeukzaden. Deze vogels trekken in de herfst niet naar het zuiden, maar blijven het hele jaar in hun eigen territorium. Vooral in oudere loofbossen wonen ze graag. Daar zorgen oude bomen voor nestgelegenheid en bovendien zijn daar ’s winters ook genoeg zaden en noten te vinden. Boomklevers zetten hazelnoten vast in een gegroefde boomstam, en hakken er dan met hun sterke snavel op los. De kleinere haagbeukzaden kunnen ze met een pootje vasthouden en zo opeten.

Tekst: Nienke Lameris, Nature Today
Foto’s: AnRo002, Wikimedia Commons; Martin Mollet, Saxifraga