De kracht van de centen op de COP; wie beantwoordt de '4.5 trillion dollar question'?

WWF Nederland
9-DEC-2023 - De klimaattop afgelopen week was het moment voor onze wereldleiders om acties af te spreken voor het klimaat. En het is hoog tijd om echt concreet te worden, de klimaatcrisis raakt ons allemaal. Natuurlijk ging het in Dubai over het terugdringen van fossiele brandstoffen. Maar er moet méér radicaal anders om de opwarming van de aarde niet verder dan 1,5 graad te laten oplopen.

Gelukkig stonden thema’s als ons voedselsysteem, groene financiering en natuurlijke oplossingen ook hoog op de agenda. Onze experts vertellen waarom dit cruciaal is. In dit blog vertelt Aaron Vermeulen, Practice Leader Finance van WWF Internationaal, over de kansen van groen financieren.

Geld, een terugkerend onderwerp

Groen financieren

Ook op deze COP ging het weer veel over geld. Geld voor het klimaat. En vooral het gebrek eraan. Eén van de onderwerpen die sinds de top in 2009 steeds terugkomt is de belofte van rijke landen om kwetsbare landen 100 miljard dollar te betalen. Dit geld is bedoeld om hen te compenseren voor de hoge uitstoot van rijke landen in de afgelopen eeuw en kwetsbare landen in staat te stellen zich aan te passen aan de effecten van klimaatverandering en te investeren in duurzame energie.

Echter, het investeringstekort voor duurzame ontwikkeling en klimaat in kwetsbare landen bedraagt in 2030 4,5 biljoen dollar. Dus 45 keer meer dan waar honderden landen nu al een aantal toppen over doen om dit bij elkaar te krijgen. Daarom blijft het een terugkerend onderwerp waar niet alleen overheden zich druk om maken. We moeten namelijk allemaal aan de bak, en dat gebeurt ook. Dat bewijst de samenwerking tussen Allianz, FMO en de Amerikaanse MacArthur Foundation die met veel spektakel is gelanceerd op deze COP. Een samenwerking die leidt tot een nieuw investeringsfonds waarmee vele miljarden euro’s aan klimaatgeld beschikbaar komen voor ontwikkelingslanden. Maar het is nog wel steeds te weinig. Er moet en kan meer.

De kansen voor groene financiering zijn groot!

Dus, ook dit jaar weer, onderhandelden deelnemers als onderdeel van de landendelegaties over voortgang van het verminderen van de CO2-uitstoot, betaling aan ontwikkingslanden en andere belangrijke onderwerpen. De rest van de 70.000 deelnemers kon deze twee weken met elkaar in gesprek gaan over hoe we een antwoord vinden op de bovengenoemde '4.5 trillion dollar question'.

Ik hoop dat die 70.000 mensen speldenprikken uit kunnen delen en een beweging op gang kunnen krijgen, waardoor we het klimaatprobleem wel gaan oplossen. Want, in onze economie zijn honderden miljarden euro’s in omloop. Geld dat komt van banken, verzekeraars en pensioenfondsen. Wat als financiële instellingen al dit geld op een duurzame en groenere manier zouden investeren? Het is niet heel ingewikkeld:

Ten eerste: de kansen zijn gigantisch! Investeringen die bijdragen aan natuurherstel dragen namelijk ook bij aan het oplossen van het klimaatprobleem. Door herstel van bossen, moerassen en andere ecosystemen wordt CO2 opgeslagen en kan de lokale bevolking zichzelf beter beschermen tegen de effecten van klimaatverandering (adaptatie). Herstel van natuur heeft niet alleen positieve effecten op klimaat, maar levert ook andere ecosysteemdiensten, zoals drinkwatervoorziening en voedselproductie. Op de klimaattop smeedt WWF allianties met bedrijven, financiële instellingen en andere betrokken partijen om projecten met een verdienmodel en positieve impact op natuur en klimaat van de grond te krijgen.

En ten tweede: we hebben al heel veel ervaring met deze groene duurzame manier van financieren. Het is een kwestie van wennen en lef. Want banken en investeerders willen vaak niet investeren in bedrijven in het zuidelijk halfrond vanwege de financiële risico's. Dit is een gemiste kans, omdat veel van deze bedrijven (denk aan duurzame landbouw) kunnen bijdragen aan de mondiale natuur en klimaatproblematiek. Daarom is het financieel instrument blended finance bedacht. Hierin worden publiek en privaat geld slim gecombineerd en risico’s verminderd. Bij blended finance investeren zowel private financiers als ontwikkelingsbanken. De ontwikkelingsbanken gebruiken daarvoor overheidsgeld en verminderen daarmee het risico voor private investering van (lokale) commerciële banken. Op deze manier kan je met 1 euro investering van de overheid (die wel terugbetaald moet worden), 1 of meerdere euro's privaat geld mobiliseren. Blended finance wordt als een van de kansen gezien om het investeringsgat voor klimaat en natuur te dichten.

Vrouw in mangrovegebied, Mozambique

Dutch Fund for Climate and Development

Helaas blijft ook blended finance steken in de miljarden en haalt het nog niet de schaal van de biljoenen die we nodig hebben. WWF, SNV, CFM en FMO, de Nederlandse ontwikkelingsbank, hebben daarom vier jaar geleden samen het Dutch Fund for Climate and Development opgericht om schaalbare klimaatoplossingen van de grond te krijgen. We zetten de opgedane ervaring in om er bij andere ontwikkelingsbanken op aan te dringen dat er meer geld vrijkomt voor dit soort instrumenten. Ook benadrukt WWF dat deze banken efficiënter en minder bureaucratisch gaan werken, waardoor sneller geld wordt aangetrokken uit de private sector.

Maken deze twee speldenprikken de 4,5 biljoen vrij die de wereld over zeven jaar nodig heeft? Aan WWF zal het niet liggen. Wij blijven prikken en duwen, op de COP en op elk podium dat we kunnen vinden. Doe je mee?

Tekst: WWF Nederland
Foto's: Isak 55, Shutterstock; James Morgan, WWF-US