Natuurjournaal 16 december 2023

Moet jij gruwelen van de witte snotjes op de foto? Of hou je wel van lekker vies en slijmerig? Het zijn geen echte snotjes, maar een klein, glibberig paddenstoeltje met een lekker vieze naam: de klontjestrilzwam. Die groeien in de late herfst en winter en zijn nu volop te zien. Daarvoor moet je op zoek naar (afgevallen) dode takken, want die eten ze. Vooral van es, esdoorn en populier. De klontjestrilzwam ziet er niet alleen glibberig uit, hij houdt ook niet echt van droge plekken en komt op droge zandgronden niet veel voor. En hoe planten ze zich voort, zonder hoed met lamellen of stuivende sporenzak? Nou, de sporen zitten gewoon aan de buitenkant.

De klontjestrilzwam is dus dol op es. Hoe zij als paddenstoelen weten wat een es is, gaat ons voorstellingsvermogen te boven. Wij kunnen vertrouwen op ons gezichtsvermogen. Juist in de winter zijn essen makkelijk te herkennen. Aan de kale takken hangen nu nog vaak de bosjes gevleugelde vruchten. Elk dopvruchtje heeft een ‘vleugel’, maar anders dan bij de helikoptertjes van esdoorns staan die niet haaks op elkaar. Aan het einde van de takken groeien de nieuwe knoppen, dofzwarte bokkenpoten. In het voorjaar komen daar eerst de bloemen uit, dan pas het blad.

Tekst: Nienke Lameris, Nature Today
Foto’s: Marian Baars, Waarneming.nl; Marijke Verhagen, Saxifraga