witte els katjes

Natuurjournaal 13 januari 2024

Nature Today
13-JAN-2024 - Welke els bloeit eerder, wit of zwart? En muggen met antivries.

Heb jij al een bloeiende els gezien? Vooral in de stad staan er elzen in bloei en sliederen de lange katjes alweer over straat. Het zou goed kunnen dat het dan een witte els is, die veel is aangeplant als laanboom, in parken en in de stad. Die witte els begint net wat eerder te bloeien dan de inheemse zwarte els. Het verschil kun je goed zien aan de bladeren. Die van de witte zijn spits en lijken op berkenblad, die van de zwarte zijn veel ronder. Maar ja, dat blad is er nog niet. Voel dan even aan de knoppen. Kleverig? Dan is het een zwarte els. Dat zwart en wit zou op de stam wijzen, die bij de zwarte els soms bijna zwart is. Maar vaak ook grijs, en vroeger werden beide soorten grauwe els genoemd.

Wintermuggen kunnen goed tegen kou

Veel insecten zijn er nu niet te bekennen. Soms zie je midden in de winter toch een zwermpje dansende muggen. Dat moeten wel wintermuggen zijn! Vooral als de zon even schijnt, kan je zo’n muggenwolk tegenkomen. Of kijk anders naar dit filmpje. Ongeveer op ooghoogte en vaak naast een struik of ander bosje. Die dansende muggen zijn namelijk de mannen, die zich zo uitsloven om de aandacht te trekken van de vrouwtjes in de vegetatie. Door een soort antivries in hun lichaam kunnen ze ook actief zijn als het slechts nul graden Celsius is. Bijvoorbeeld als het in de zon nét begint te dooien. Vandaar de naam van de meest algemene wintermug: de dooimug.  

Tekst: Nienke Lameris, Nature Today
Foto's: Matt Lavin, Flickr; Elizabeth Axley, Wikimedia Commons