Voor de gemeente Vlaardingen is het van belang om meer te weten over de egels en hun leefgebied. Daarom heeft Bureau Stadsnatuur onderzoek gedaan naar de egels in de Wijk Vlaardinger-Ambacht. Onderzocht is waar de knelpunten zitten, hoe het voedselaanbod eruitziet, wat de verbeterpunten zijn en hoe de bestaande egelpopulatie eruitziet. De wijk Vlaardinger-Ambacht bestaat uit vijf verschillende buurten (Babberspolder Noord, de Oranjebuurt, ’t Nieuwe Lant, Babberspolder Oost en Babberspolder West). Met deze informatie kan het leefgebied van de egels geoptimaliseerd worden.
Gevaar voor egels
Het leven van een stadse egel kan op verschillende manieren belemmerd worden of zelfs de dood tot gevolg hebben. Het grootste aantal verkeersslachtoffers onder de zoogdieren zijn egels. In de gehele wijk Vlaardinger-Ambacht zijn, waarvan bekend, in totaal vijftien egels verkeersslachtoffer geworden in 2021 en 2022. Het aantal aangereden egels zou nog verder omlaag gebracht kunnen worden door bijvoorbeeld egelvriendelijke oversteekplaatsen te maken. Dit zijn bijvoorbeeld oversteekplekken met aan beide kanten van de weg groenvoorzieningen en een verkeersdrempel ertussen om de snelheid van het verkeer te verlagen. De rest van de straat moet dan zo egel-onvriendelijk mogelijk ingericht worden om de kans te vergroten dat de egels de oversteekplaats gaan gebruiken.
Een andere belemmering zijn watergangen waar egels niet uit kunnen komen. Egels kunnen goed zwemmen, maar als ze het water niet uit kunnen raken ze uitgeput en kunnen ze uiteindelijk toch overlijden. De oevers in Vlaardinger-Ambacht zijn voor 44 procent niet uittreedbaar voor egels. Het is belangrijk dat die watergangen aangepast worden, waar heel weinig tot geen plekken zijn voor egels om het water te verlaten. Dit kan door er natuurlijke oevers met een geleidelijke afloop van te maken of door het plaatsen van faunatrappetjes.
Tuinen
Tevens moeten de egels de stad ook delen. Wij mensen wonen er ook en nemen veel ruimte in met onze huizen en tuinen. In dit onderzoek is onderzocht hoeveel procent van de tuinen ontoegankelijk is voor egels. Helaas zijn dit nog meer dan 75 procent van alle tuinen in de wijk. Door de tuinen toegankelijk en egelvriendelijker te maken, kan er een groter geschikt leefgebied voor de egel gecreëerd worden.
Voedselaanbod
Een ander belangrijk punt is het voedselaanbod, zonder eten kan een egel niet overleven. Egels eten verschillende soorten insecten en andere ongewervelde dieren, zoals kevers, spinnen, rupsen en regenwormen. In alle buurten zijn verschillende soorten gevonden die deel uitmaken van het dieet van de egel. Wel waren er verschillen tussen de buurten te zien. Zo had de ene buurt bijvoorbeeld veel spinnen en een andere juist veel pissebedden of regenwormen.
Op zoek naar egels in Vlaardingen
Om het leven van de Vlaardingse egels in kaart te brengen, is onder andere gebruikgemaakt van wildcamera’s. De meeste egels zijn vastgelegd op de camera’s in Babberspolder Oost. Ook is er een paar keer een vos waargenomen op beeld, deze zijn vooral vastgelegd aan de randen van de wijk.
Verder zijn er ’s avonds en/of ’s nachts rondes gelopen om egels te zoeken. Tijdens deze rondes zijn twee personen met een zaklamp en warmtecamera op zoek gegaan naar egels. Zodra er een egel gevonden werd, kon aan de hand van de grootte bepaald worden of het een jonge of volwassen egel was. Van de volwassen egels is ook het geslacht bepaald.
Daarna werd de egel nog gemarkeerd met nagellak, elke buurt kreeg een ander kleurtje. Zo kon snel gezien worden in welke buurt de egel als eerst was gevonden als we hem een andere keer weer terugvonden. Elke gevonden egel kreeg zo dus een uniek kenmerk waardoor de individuen uit elkaar gehouden konden worden. Sommige hebben ook een tijdelijke naam gekregen. Zo hadden wij onder andere De roze punker egel, Tiny, Poepie, Bram, Heavy en Boris. Aan de hand van de Mark-Recapture methode is de populatie in de gehele wijk Vlaardinger-Ambacht geschat op 77 individuen. De egels zijn het meest gevonden op gazons met struikachtige vegetatie aan de randen.
Wat kun je doen om de egels te helpen?
- Maak een doorgang in de tuinomheining van minimaal 13 bij 13 centimeter.
- Plant verschillende soorten beplanting aan in jouw tuin. Dit trekt insecten aan die als voedsel voor de egels dienen en geven de egel beschutting.
- Maak een mesthoop. Dit trekt ook allerlei insecten aan die egels kunnen eten.
- Laat wat bladeren in de tuin liggen. Deze kunnen egels gebruiken om hun nest van te bouwen.
- Creëer een rommelhoekje met wat takken(hopen) en stenen. Onder deze takkenhopen kan een egel een nest bouwen.
- Zet een schaaltje water neer. Zo hebben de egels en ook andere dieren zoals vogels toegang tot drinkwater.
Tekst: Fabiënne Claassens, Bureau Stadsnatuur
Beeld: Mireille de Heer; Fabiënne Claassens