Natuurjournaal 11 december 2024

De bovengrondse delen van de koningsvaren zijn inmiddels afgestorven. Je ziet de bruine, verdroogde stengels en bladen nog staan. De bladstelen komen ieder jaar opnieuw uit de ondergrondse, rechtopstaande wortelstok tevoorschijn. De wortelstok kan tientallen jaren oud zijn en bouwt zich naar boven toe steeds verder uit. De koningsvaren is winterhard, kan goed tegen luchtvervuiling en eenmaal gevestigd kan hij ook drogere periodes aan. Hij heeft weinig last van ongedierte en is ook goed resistent tegen ziektes. Dat maakt hem populair als tuinplant. Die populariteit kostte hem in het wild bijna de kop: de plant werd veel verzameld als substraat voor opkweek van orchideeën en de sporenpluimen zijn gewild bij bloembinders.

Met zijn prachtige kroon is de krooneend een opvallende verschijning. Ze komen oorspronkelijk uit Azië, maar broeden sinds 1942 ook in Nederland. Sinds 1990 nemen de aantallen toe en er broeden nu zo’n vijfhonderd paartjes in Nederland. Het mannetje draagt een opvallende kroon van roestbruine kopveren. In de zomer, tijdens de rui, verdwijnen deze veren en lijkt hij op het vrouwtje. Ook heeft hij een rode snavel, wat zijn uiterlijk in combinatie met de kroon enigszins clownesk maakt. Krooneenden zijn groot, sterk en niet schuw, en soms zelfs een beetje bazig. Ze laten zich dan ook goed bekijken. Nieuwsgierig? Kijk op Waarneming.nl waar je krooneenden op dit moment kunt waarnemen.

Tekst: Ineke Radstaat, Nature Today
Foto's: Stefan, Waarneming.nl; J. Schwiebbe, Waarneming.nl