Na stabilisatie plotseling sterke toename aantal tekenbeten

De kaart op Tekenradar.nl – met meldingen van tekenbeten en het aantal gevallen van de ziekte van Lyme – ziet er deze week opvallend veel voller uit dan die van de vorige paar weken. Opvallend, omdat vanaf begin mei juist een vroege stabilisatie optrad van het aantal meldingen.

In april nam het aantal tekenbeten nog sterk toe. In voorgaande jaren steeg het aantal meldingen in mei nog flink door. Dit jaar bleef die verdere stijging vooralsnog uit en stabiliseerde het aantal meldingen zich op een lager niveau.

Droogte

Een deel van de verklaring kan zijn dat door de extreme droogte de tekenactiviteit sterk afnam. Om uitdroging te voorkomen – tijdens hun zoektocht naar een gastheer om bloed bij te drinken – kruipen teken weg in de strooisellaag in de bodem. Die vroege stabilisatie is goed te zien in de onderstaande figuur. Voor 2023, 2024 en 2025 tot en met week 22 staat het percentage van de wekelijkse melders die die week een tekenbeet heeft opgelopen. Vorige week nam dat percentage zelfs wat af ten opzichte van de week ervoor.

Regen, vrije dagen en teken

De afgelopen dagen zagen we in het hele land een sterke toename van het aantal tekenbeetmeldingen. We vermoeden dat het deels komt door het Hemelvaartweekend, waarin veel mensen een lang weekend vrij hadden en naar buiten gingen om van de natuur te genieten of om te werken in de tuin. We zien vanaf 2013 vrijwel elk jaar een duidelijke toename van het aantal tekenbeetmeldingen in de Hemelvaartsweek, ten opzichte van de week ervoor. Dit jaar is de toename echter beduidend hoger dan normaal. Een extra reden zou de weersomslag op 23 mei kunnen zijn. Na een extreem lange, droge periode viel er toen eindelijk weer regen en nam het uitdroogrisico voor teken sterk af. Daardoor gingen ze weer actiever op zoek naar een gastheer.

Dat moment viel samen met het Hemelvaartweekend. Bij veel meldingen staat dat ze de teek hebben opgelopen bij het kamperen en tijdens recreatie-activiteiten zoals mountainbiken, golfen of hardlopen.

Tekencheck, gewoon even doen

Het is niet te voorspellen hoe hoog de tekenbetenpiek dit jaar komt te liggen. Het is in ieder geval duidelijk dat we volop in de piekperiode van de teken zitten. Dus, na het bezoek aan het groen, gewoon even een tekencheck doen. En vergeet je (klein)kinderen niet. Een kleine moeite waardoor je echt minder kans hebt op het oplopen van de ziekte van Lyme. Hoe eerder je een teek uit de huid haalt, hoe kleiner de kans op de ziekte van Lyme. Wil je meer weten over teken, tekenbeten, de ziekte van Lyme of andere door teken overdraagbare ziekten, bekijk dan de antwoorden op de veelgestelde vragen op Tekenradar.nl.

Gebeten of niet, laat het ons elke week even weten

Ben je gebeten door een teek, geef hem dan ook door op Tekenradar.nl. Het is voor ons nog interessanter als je je aansluit bij de honderden wekelijkse melders, die elke week aangeven of ze wel of niet gebeten zijn. Je kunt jezelf aanmelden door de rode knop ‘Elke week tekenbeet melden’ aan te klikken op de homepage van Tekenradar.nl en de daar getoonde vragen te beantwoorden. Na bevestiging krijg je wekelijks een e-mail met het verzoek een melding te doen. Het kost nauwelijks tijd maar is toch heel nuttig.

Tekst: Arnold van Vliet en Wichertje Bron, Leerstoelgroep Earth Systems and Global Change, Wageningen University & Research
Foto’s: Tekenradar.nl, H. van den Kerkhof