Natuurjournaal 16 juli 2025

Op open, zandige gronden, waar de mens nadrukkelijk de bodem heeft bewerkt, staat nu Canadese fijnstraal in bloei. Als exoot – oorspronkelijk afkomstig uit Noord-Amerika – is dit een cultuurvolger, die vanaf de zeventiende eeuw in Europa voorkomt. In bloei zijn de kleine bloemhoofdjes met de vele pappusharen kenmerkend. De omwindselbladen om de hoofdjes zijn kaal of weinig behaard. De stengelbladen zijn overwegend kaal, met recht afstaande haren van meer dan één millimeter lang op de bladrand. De wortelrozetten verschijnen vroeg in de zomer, waarna de plant kan uitgroeien tot meer dan één meter hoogte. Ondanks dat het een exoot is, is Canadese fijnstraal niet invasief. In de natuur komt het bijna niet voor, enkel in de schrale buitenste duinen. In urbane gebieden komt het als pioniersoort op allerlei braakliggende plekken op, of als stoepplant tussen de tegels.

Een andere exotische fijnstraalsoort is hoge fijnstraal. Deze uit Zuid-Amerika afkomstige plantensoort komt sinds het einde van de vorige eeuw in Nederland voor, vooral in steden. Het is eveneens een pioniersoort, die voorkomt op kale plekken en tussen de straattegels. De bloemen lijken erg op die van Canadese fijnstraal, maar de omwindselbladen van hoge fijnstraal zijn dichtbehaard. Verder zijn de stengelbladen van hoge fijnstraal kort behaard, met gekromde wimperharen van maximaal een halve millimeter lang. Hoge fijnstraal begint nu ook met bloeien en kan uiteindelijk nog langer worden dan de Canadese, tot wel twee meter, vandaar de naam. De fijnstralen (Erigeron) zijn onderdeel van de composietenfamilie (Asteraceae). Er zijn twee andere exoten die lijken op de twee genoemde, namelijk ruige fijnstraal en gevlamde fijnstraal, maar deze zijn (vooralsnog) een stuk minder algemeen.

Tekst en beeld: Marco Wind, Nature Today