De Basiscursus Paddenstoelen gaat vrijdag van start!

Nederlandse Mycologische Vereniging, Paddenstoelenonderzoek Nederland
27-AUG-2025 - De Basiscursus Paddenstoelen start aankomende vrijdag. 13 weken lang, met elke week één tot twee uur les via onze digitale leeromgeving. De lesvideo’s en verdiepingsstof kun je op elk gewenst moment en in je eigen tempo bekijken. We geven een aantal voorbeelden van belangrijke en kwetsbare biotopen waarin verschillende soorten paddenstoelen voorkomen die we tijdens de cursus uitgebreid behandelen.

Er wordt weer regen verwacht, en dat betekent dat er weer paddenstoelen tevoorschijn komen. Wil je je verdiepen in deze wonderlijke soortgroep, doe dan mee aan de Basiscursus Paddenstoelen. In deze cursus vergroot je je soortenkennis en je leert kenmerken, determineren, wat het optimale beheer is, en hoe jij kunt bijdragen aan natuuronderzoek!

Paddenstoelen zijn onmisbaar in een ecosysteem omdat ze dode organische stoffen afbreken, voedingsstoffen uitwisselen met planten via hun ondergrondse schimmelnetwerk, en andere organismen van voedsel voorzien. Dit complexe schimmelnetwerk is cruciaal voor de gezondheid en vitaliteit van nagenoeg alle biotopen op land.

De meeste soorten paddenstoelen komen voor in onze bossen, maar er zijn andere biotopen die zeer rijk kunnen zijn aan verschillende en vaak zeer gespecialiseerde paddenstoelensoorten. We leggen hieronder twee zeer specifieke biotopen uit.

Graslandpaddenstoelen

Graslandpaddenstoelen kun je in allerlei biotopen aantreffen, de meer algemene en minst kritische soorten vind je in je gazon of in een bemest weiland. In schrale bermen en schraalgraslanden waar het maaisel wordt afgevoerd, de bodem met rust wordt gelaten en er niet bemest wordt, vind je juist zeer kritische soorten. Dit kan zelfs in je eigen gazon! In dit bijzondere biotoop kun je wasplaten vinden, prachtig gekleurde paddenstoelen die wel de orchideeën onder de paddenstoelen genoemd worden. Ze groeien er samen met knots- en koraalzwammen, aardtongen en satijnzwammen. Karakteristieke graslanden met hoge natuurwaarde zijn vaak — maar niet altijd — te herkennen aan een lage, soortenrijke vegetatie met open plekken. Typische plantensoorten van schrale graslanden, zoals Schapengras, Muizenoor en Tormentil, komen hier voor, en mossen kunnen een aanzienlijke bedekking hebben. Tijdens de cursus krijg je verdiepende uitleg en informatie over dit bijzondere biotoop met zijn kleurrijke paddenstoelen.

Graslandpaddenstoelen. Boven van links naar rechts: Vuurzwammetje, Grauwe wasplaat, gele knotszwam. Onder van links naar rechts: Aardtong, Vuurzwammetje, Wormvormige knotszwam

Paddenstoelen van de Zeereep

Het Nederlandse duingebied blijkt uniek en zeer rijk te zijn aan paddenstoelen. Een lang lopend monitoringsproject leert ons veel over dit bijzondere milieu. Aan de kust heersen extremen: nat of juist heel droog, koud of juist heet, en veel wind. Het kale landschap met schrale bodem, blootgesteld aan zoute wind, maakt het voor veel soorten moeilijk om te overleven. Toch wemelt het hier van het leven. Biestarwegras en helm gedijen in de buitenste duinenrij, de witte duinen. Een groot aantal soorten paddenstoelen leeft op of nabij helm of ander dood organisch materiaal dat overstoven is. Ook in de grijze duinen daarachter, die net zijn vastgelegd door mossen en grassen, groeien veel paddenstoelen. Vooral de dynamiek in het gebied is zeer belangrijk. In de cursus gaan we uitgebreid in op dit bijzondere biotoop. 

Boven van links naar rechts: Duinstinkzwam, Zandtulpje, Geelbruine helmharpoenzwam. Midden van links naar rechts: Duinveldridderzwam, Violette duinbekerzwam, Helmstropharia. Onder van links naar rechts: Gesteelde stuifbal, Duinfranjehoed, Gelatineschelpje

Leer determineren en verdiep je in verschillende biotopen  

De Basiscursus Paddenstoelen gaat bijna van start

De online Basiscursus Paddenstoelen van de Nederlandse Mycologische Vereniging en Paddenstoelenonderzoek Nederland, in samenwerking met de Soortenacademie, beslaat een periode van dertien weken. Cursisten gaan, in hun eigen omgeving, aan de slag met onder andere kennisclips, quizzen en veldopdrachten. In deze uitgebreide cursus komen de belangrijkste biotopen waarin paddenstoelen voorkomen aan bod. Je leert welke soorten hier voorkomen en welk beheer optimaal is. 

Na succesvolle afronding van de Basiscursus Paddenstoelen ontvangen deelnemers een certificaat dat aantoont dat zij over solide mycologische basiskennis beschikken. Kennis die zij direct kunnen toepassen, bijvoorbeeld in hun werk, maar ook als vrijwilliger bij het inventariseren van paddenstoelen als citizen scientist.

Voor de echte beginners is er een laagdrempelige online Opstapcursus Paddenstoelen waarin je de basiskennis van paddenstoelen leert. Aanmelden kan via de website van de Soortenacademie.

Tekst: Ronald Morsink, Nederlandse Mycologische Vereniging en Paddenstoelenonderzoek Nederland
Beeld: Ronald Morsink; Nederlandse Mycologische Vereniging; Paddenstoelenonderzoek Nederland