Natuurjournaal 5 september 2025

Sinds de eerste waarneming in het Hollands Diep in 2006 vinden we de quaggamossel (Dreissena bugensis) in Nederland. Het is een invasieve soort zoetwatermossel, oorspronkelijk afkomstig uit het Ponto-Kaspische gebied en verwant aan de meer bekende driehoeksmossel (D. polymorpha), die vanaf 1900 in ons land voorkomt. Quaggamossels zijn maximaal 4 centimeter lang, vaak donkerbruin en ze komen in dichte clusters voor. Deze uitheemse soort heeft twee ‘gezichten’: de quaggamossel verdringt onze inheemse mosselen, maar is bijvoorbeeld veel beter in staat dan zij om water te zuiveren en troebel water helder te maken, door algen en zwevend stof uit het water te filteren. Aan de andere kant hecht hij zich graag aan duikers en sluizen en dat vraagt om extra onderhoud voor waterbeheerders. Het laatste woord over goed of slecht over deze zoetwatermossel is nog niet gezegd.

Er zijn meerdere soorten munt in ons land te vinden. Een zeldzame soort uit die plantenfamilie is polei (Mentha pulegium). Polei ruikt net zo lekker als andere muntsoorten. Het is een zeldzaam, laatbloeiend kruid. Er iedere dag bakken verse muntthee van zetten is niet aan te raden: de plant is nogal giftig, voor dier en mens. Oppassen dus! De plant produceert een hoge concentratie van het plantengif pulegoon, dat onder andere insectwerende en ongedierteverjagende eigenschappen heeft. Vroeger werd het om die reden veel gebruikt. Het stond ook als geneeskrachtig kruid bekend. Vooral in pure, geconcentreerde vorm is polei-olie voor mensen gevaarlijk. In de bladeren is de natuurlijke concentratie lager, maar die kan tussen planten ook flink verschillen. Zoals dat gaat met giftigheid: het gaat om de dosis. In landen rond de Middellandse Zee, waar de plant niet zeldzaam is, is polei trouwens populair in de keuken – ondanks de bedenkelijke reputatie.

Tekst en beeld: Mike Hirschler, IVN Deventer