Sayaguesa, Planken Wambuis

Nieuw in Nederland: Rewilding Expertise Centre

Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW)
9-SEP-2025 - Nederland was al pionier op het gebied van rewilding nog voordat dit zo genoemd werd. “Rewilding geeft meer ruimte aan natuurlijke processen,” zegt Liesbeth Bakker, de eerste hoogleraar op dit gebied. "De vraag is wat voor impact dat heeft op ecosystemen, landschappen en biodiversiteit." Deze maand richt zij het ‘Rewilding Expertise Centre’ op.

In Nederland liggen veel gebieden waar bepaalde vormen van ‘rewilding’, of verwildering, zijn toegepast, bijvoorbeeld bij natuurontwikkeling of bij jaarrond begrazing van terreinen. Kennis en monitoring van deze gebieden geven inzicht in de opbrengsten van rewilding. Veel van deze kennis zit nu alleen in rapporten en in de ervaring en hoofden van natuurbeheerders en andere ervaringsdeskundigen verstopt. “Door deze kennis bij elkaar te brengen, kunnen we leren wat de uitkomsten zijn van rewilding en in hoeverre die afhankelijk zijn van de context,” zegt Liesbeth Bakker, hoogleraar Rewilding Ecology aan Wageningen Universiteit en senior onderzoeker bij het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW).

Zwijnen en graslandplanten

Een voorbeeld van interessante resultaten van rewilding is het positieve effect van wilde zwijnen op de diversiteit van graslandplanten. In een langdurige ‘exclosure’-studie, waarin rasters stukken vegetatie vrijhouden van de grotere dieren, in Planken Wambuis op de Veluwe, zien Bakker en collega’s duidelijke verschillen. In jaren met veel zwijnen in de zomer is er een kruidenrijke vegetatie, terwijl er in jaren met weinig zwijnen een gesloten grasmat ontstaat, die soortenarmer is. Door het wroeten zorgen zwijnen voor kale grond, waar kruiden kunnen kiemen. Als gevolg daarvan ontstaat er een soortenrijkere vegetatie, wat een positief effect heeft op het aantal soorten bestuivende insecten.

Het exclosure experiment in Planken Wambuis. Wilde zwijnen spelen een belangrijke rol door al wroetend kiemplekken voor kruiden te creëren

Wisenten en Amerikaanse vogelkers

Een ander voorbeeld is het effect van wisenten op de invasieve Amerikaanse vogelkers. Wisenten eten bij voorkeur van deze snelgroeiende struik. Het bos wordt daardoor meer open. Een vergelijkbaar resultaat zien we in gebieden met reuzenberenklauw, waar wisenten ook graag van eten. "Zo valt er veel te leren over de effecten van rewilding. Soms uit wetenschappelijk onderzoek, maar zeker ook uit waarnemingen en ervaringen van terreinbeheerders, natuur- en rewilding-organisaties, en professionele en vrijwillige bezoekers van verwilderde gebieden."

Wisenten op de Veluwe dragen bij aan het openmaken van het bos door het aanpakken van Amerikaanse vogelkers

Nieuw expertisecentrum

Om gezamenlijk meer te leren van rewilding richt Bakker nu het Rewilding Expertise Centre op, waar kennis wordt ontwikkeld en gedeeld via onderzoek en educatie. “Het is de bedoeling om kennis die er is samen te brengen, door het verbinden van onderzoekers en praktijkdeskundigen en door nieuwe kennis te genereren waar die ontbreekt.” Bakker voegt toe: "Vervolgens willen we deze kennis delen en makkelijk beschikbaar maken voor mensen met interesse in en vragen over rewilding." Het Rewilding Expertise Centre start als initiatief vanuit het Nederlands Instituut voor Ecologie en Wageningen University & Research, vanuit Bakkers leerstoel Rewilding Ecology en in samenwerking met praktijkpartners. “Het is een groeimodel,” stelt Bakker. Daaropvolgend wil ze een netwerk vormen met rewilding-onderzoekers en andere deskundigen van allerlei kennisinstellingen en organisaties in binnen- en buitenland. "Kort gezegd: om elkaar te ontmoeten en samen te leren en daarbij zowel de wetenschap als de praktijk van rewilding vooruit te helpen."

Grote grazers, zoals deze Sayaguesa in Planken Wambuis, dragen bij aan plantendiversiteit

Van ideeën naar actie

Bakker geeft het Rewilding Expertise Centre deze maand het startschot, op de internationale conferentie Rewilding Our World: from ideas to action, georganiseerd door de Rewilding Academy. Dit vindt op 20 en 21 september 2025 plaats in de Buunderkamp. “Het is een internationale rewilding-conferentie, met een breed scala aan pioniers en jongere generaties uit zowel het onderzoek als de praktijk. Een uitstekende plek om een netwerk te beginnen.” Overigens is het ook nog mogelijk om zelf deel te nemen aan de conferentie: voor inspiratie en om te netwerken. 

Meer informatie

  • Wil je alvast meer weten over het Rewilding Expertise Centre? Mail ons dan je vragen of opmerkingen.
  • Kijk voor informatie over de internationale conferentie Rewilding Our World: from ideas to action op de website van Rewilding Academy.

Tekst: NIOO-KNAW
Beeld: Annika Vermaat (leadfoto: Sayaguesa grazen in Planken Wambuis); Tirza Verwijs, Rewilding Academy

  

  

Laatste berichten

Zie ook