Alligatorkruid in geïmporteerde Phoenix-palmen

De NVWA heeft onlangs, in samenwerking met Naktuinbouw, twintig bedrijven gecontroleerd op de insleep van invasieve exoten. Het betreft bedrijven die planten met groeimedium importeren. Er is speciaal gekeken naar meeliftende mieren, landplatwormen en planten die op de Unielijst staan. Vanuit eerdere importcontroles van de NVWA is bekend dat verschillende plantensoorten die op de Unielijst staan, onbedoeld als onkruid in potplanten Nederland binnenkomen.

Bij de controles op de twintig bedrijven zijn in totaal vier plantensoorten van de Unielijst gevonden:

• Alligatorkruid (Alternanthera philoxeroides)
• Papiermoerbei (Broussonetia papyrifera)
• Oosterse hop (Humulus scandens)
• Japanse klimvaren (Lygodium japonicum)

Al deze planten kwamen binnen vanuit China en zaten in pseudo-bonsaiplanten die, voor ze naar Nederland komen, worden gekweekt in China. Alle vier plantensoorten vormen een gevaar voor de natuur in sommige landen in Europa. Tijdens de controle zijn geen landplatwormen of mieren van de Unielijst gevonden, wel andere mierensoorten.

Alligatorkruid grootste gevaar

De meest verontrustende besmetting is gevonden bij een importeur van grote palmen van het geslacht Phoenix. Bij deze importeur is alligatorkruid gevonden in de kluit van de palmen. Het grote verschil tussen dit plantenmateriaal en de pseudo-bonsai waarin we normaal de besmetting vinden, is dat deze planten direct naar Zuid-Europa gaan en daar in de volle grond worden geplant.

De combinatie volle grond en Zuid-Europa is erg gevaarlijk, omdat alligatorkruid daar, in tegenstelling tot in Nederland, wél de winter kan overleven. Alligatorkruid kan dichte matten vormen in ondiep, langzaam stromend water. De groeisnelheid is groot. In Frankrijk groeide de omvang van een populatie in één jaar van 10 vierkante meter tot minstens 1500 vierkante meter. Door die dichte plantenmassa wordt het zuurstofgehalte in het water veel lager en worden inheemse planten verdrongen. Dit heeft ook effecten op de dieren die in het water leven. De plantensoort kan zich ook vestigen in geïrrigeerde rijstvelden, een vorm van akkerbouw die voorkomt in Zuid-Europa.

Let goed op op import vanuit China

Importeurs van planten uit China, maar ook uit andere landen, moeten alert zijn op de onbedoelde insleep van ongewenste soorten die meeliften met potplanten. De vondsten van de vier soorten in potplanten bevestigen nogmaals het belang van bedrijfshygiëne op productielocaties.

Wat gebeurt er met de besmette potten?

Potten waarin meerjarige soorten van de Unielijst worden aangetroffen, moeten door de importeur worden vernietigd, onder toezicht van de NVWA of een inspecteur van Naktuinbouw. Potten die besmet zijn met eenjarige soorten van de Unielijst, moeten door de importeur worden geschoond en ze mogen pas worden verkocht als zes weken later door de NVWA wordt vastgesteld dat ze vrij zijn van de Unielijstsoort(en).

Bij de importeur van de Phoenix-palmen zijn alle circa twintig planten waarin alligatorkruid is aangetroffen direct vernietigd. Later dit jaar vindt een nacontrole plaats door de NVWA.

Meer informatie

• Meer informatie over invasieve exoten is te vinden op de website van de NVWA.
• Kijk ook op de Q-bank Invasive Plants Database.
• Meer informatie over alligatorkruid staat in deze factsheet van de NVWA.

Tekst: NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit)
Beeld: Jesse Beyer, NVWA (leadfoto: alligatorkruid in pot van Phoenix-palm); Johan van Valkenburg, NVWA; Guillaume Fried, ANSES