ARISE herkent Nederlandse natuur beter dan ooit

Naturalis Biodiversity Center
11-NOV-2025 - Alle Nederlandse soorten herkennen, op alle denkbare manieren. Vanaf vandaag kan iedereen gebruikmaken van ARISE, de onderzoeksinfrastructuur die dat mogelijk maakt. Door ARISE wordt biodiversiteit op grote schaal meetbaar. Een nieuw gereedschap voor onder andere soortenspecialisten, ecologen en computerwetenschappers. ARISE had niet ontwikkeld kunnen worden zonder de hulp van vele vrijwilligers.

Intelligente vogelhuisjes, die bijhouden wat de kuikentjes te eten krijgen. Microfoons, die diergeluiden op naam helpen brengen. Een DNA-databank, die tienduizenden Nederlandse soorten kan herkennen aan hun erfelijk materiaal. Dat allemaal – en nog veel meer – is ARISE, de onderzoeksinfrastructuur die alle Nederlandse soorten kent en herkent.

Nieuw soort gereedschap

Wil je soorten op naam kunnen brengen, dan is er vanaf vandaag een nieuw stuk gereedschap beschikbaar. Of je nu een soortenspecialist bent en wil weten of je een nieuwe soort hebt ontdekt, een ecoloog die de biodiversiteit in een gebied in kaart wil brengen, of een computerwetenschapper die slimmere AI-software voor soortherkenning wil bouwen: ARISE is ontwikkeld voor jou.

Om alle Nederlandse soorten te kunnen herkennen, moet je eerst alle 50.000 soorten hébben

Natuurcrisis

Vanaf vandaag kan iedereen inloggen op het platform en gebruikmaken van de mogelijkheden voor DNA, sensorbeheer, AI-soortherkenning en meer. "Het is crisis in de natuur," vertelt programmamanager Elaine van Ommen Kloeke, "en als we die willen aanpakken, hebben we de best mogelijke informatie nodig over het voorkomen van soorten per gebied. Dankzij ARISE kan die informatie er komen: we maken biodiversiteit meetbaar met de nieuwste technologie, bijna 'realtime' en op grote schaal."

Doordat mensen van over de hele wereld geluiden opnamen, werkt de AI-software voor geluiden, zoals voor de zang van de koolmees

Vrijwilligers onmisbaar

De hoofdonderzoeker van ARISE, prof. dr. Koos Biesmeijer, benadrukt de onmisbare rol van vrijwilligers bij de totstandkoming van de infrastructuur. "Onze DNA-bibliotheek was er niet gekomen zonder de bijna tweehonderd experts die ons geholpen hebben met het verzamelen van de soorten. Onze AI voor geluiden werkt, omdat mensen van over de hele wereld geluiden opnamen. De soorten-beeldherkenning van Naturalis is van wereldklasse, omdat een klein leger aan vrijwilligers helpt met de validatie. Nederland is gezegend met zoveel mensen die zich willen inzetten voor kennis van de natuur."

Monsters nemen voor ARISE: zoveel dat er een speciale app voor ontwikkeld werd

Meer informatie

Tekst: Naturalis Biodiversity Center, met medewerking van de Universiteit Twente, de Universiteit van Amsterdam en het Westerdijk Instituut
Beeld: Taco van der Eb, Naturalis Biodiversity Center; Daniel Silva David Lopes, Naturalis Biodiversity Center; Getty Images