Natuurjournaal 7 november 2025

Wat een vogelvreugde in de afgelopen dagen. Wie wordt er nu niet vrolijk van het gebrabbel van overtrekkende koperwieken, sijzen en andere zangvogels? Ook de allerkleinste horen bij de doortrekkers, zoals de goudhaan, of het goudhaantje. Je hebt nu grote kans om deze kleine druktemakers, vooral afkomstig uit Scandinavië, te zien en te horen. Zouden er net zulke grote aantallen doortrekkers worden geteld als in 2019 en 2020? Houd vooral de ‘mixed flocks’ in de gaten, verschillende soorten vogels die samen optrekken. Goudhaantjes, bijvoorbeeld, vind je vaak in groepen koolmezen, pimpelmezen en staartmezen. Je zit ergens op een bankje en ineens hoor je ze als een soort bende boven je in de bomen naderen. Je geniet even van de kakafonie en dan zijn ze ook zo weer gevlogen. Dat is puur geluk hebben.

Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, wie is de goudste goudhaan van ons land? Veel uiterlijk verschil tussen de nauw verwante goudhaan en de vuurgoudhaan is er niet. Beide vogels kun je ook nog eens bij elkaar vinden in van die gemengde vogelclubjes. Verschil in zang en roep misschien? Dat is er zeker, maar vooral van elkaar te onderscheiden door geoefende oren. Het zijn heel hoge, scherpe geluidjes. Vuurgoudhaantjes zijn een tikje groter dan goudhaantjes, maar dat gaat je in het veld niet veel helpen. Het verschil is miniem. Turen naar hun kopje verschaft je meer duidelijkheid. Waar goudhaantjes een ‘lieve’, open blik hebben, met wat wit rond het oog, lijken vuurgoudhaantjes, door de zwarte oogstreep, streng te kijken. De witte wenkbrauwstreep erboven – en wat wit onder het oog – zorgt voor een sterk contrast. Beide zangvogels hebben een geel of oranje petje op de kop, maar goudhaanmannetjes hebben een oranje veeg in de gele kruinstreep, bij vuurgoudhaanmannetjes is de streep geheel feloranje. Blijven oefenen, dan kom je er wel uit! 

Tekst: Karen Bosma, Nature Today
Beeld: Bart Vastenhouw, Saxifraga; Mark Zekhuis, Saxifraga