Natuurjournaal 18 november 2025

De wintertijd is al even ingegaan, het wordt nu echt wat kouder, veel trekvogels zijn gevlogen en andere dieren gaan in winterrust of -slaap. Het is allemaal onderdeel van jaarlijks terugkerende verschijnselen in de natuur, de fenologie. Maar hoe zit dat met de dieren in zee? Ook daar gebeurt van alles. Neem nu de slanke waaierslak. Deze zeenaaktslak kondigt als het ware de komst van de winter aan. Als slanke waaierslakken weer meer worden waargenomen weten we: het ijskoude water laat niet meer lang op zich wachten. Als eerste wordt het voedsel van slanke waaierslakken gezien: twee soorten hydropoliepen, die alleen in het najaar hier voorkomen. Als er eenmaal genoeg staan, volgen de slakken zelf niet veel later. Ook onder water golft onze natuur op een jaarlijks ritme.

De paarse kokerworm werd in 2010 als nieuwkomer waargenomen in de Oosterschelde. De mariene worm maakt een kokertje van fijn slib van een paar centimeter lang en woont hier zijn leven lang in. Een krans van geveerde tentakels op de kop filtert het zeewater en voedseldeeltjes blijven erop achter. Die waaiers zijn bijzonder fraai, maar verdraaid moeilijk op de foto te zetten. Paarse kokerwormen hebben simpele ogen, die veranderingen in licht en donker waarnemen. De schaduw van een duiker doet ze meteen in hun kokertje schieten. Het uiteinde trekken ze dicht. Ook trillingen in het water blijven niet onopgemerkt. Natuurlijk is dit gedrag voor hen geen cameraschuwheid, maar bescherming tegen roofdieren.

Tekst: Karen Bosma, Nature Today
Beeld: Bernard Picton, Wikimedia Commons; Tom Heijnen, Saxifraga