Natuurjournaal 2 november 2025

Een vrolijk geelgekleurde zwam die je op veel plekken in Nederland kunt waarnemen is het geel hoorntje. De op omhoogstekende vingers lijkende vruchtlichamen groeien op dood loof- en naaldhout, vaak in bundels, soms alleenstaand. Met name op eik, populier, beuk en berk, maar ondergetekende zag een grote bundel op een stronk essenhout, dus het loont om goed om je heen te kijken. Als saprotroof is het geel hoorntje dus overal te vinden waar dood hout af te breken is. Een onmisbare ecologische functie: door dit sloopwerk komen voedingsstoffen terug in de bodem, beschikbaar voor andere organismen die dit zelf niet kunnen. In natte weersomstandigheden zijn de rubberachtige stengels van het geel hoorntje een beetje plakkerig. Wanneer de vruchtlichamen uitdrogen, worden ze keihard.

Echt bitterkruid bloeit volgens de boekjes tot eind september, maar de natuur laat zich niet altijd ‘scripten’. Eind oktober zijn er nog bloeiende exemplaren te vinden. Deze planten zijn dan minstens een jaar oud, want pas in het tweede levensjaar komt de bloeiwijze op uit de rozet. Zoals je al enigszins aan de kleur en de vorm van de bloemen kunt zien, behoort echt bitterkruid tot de grote groep van de paardenbloemachtigen. In de zomer valt het kruid niet zo op tussen alle andere geelbloeiende composieten, maar nu steeds meer bloemplanten het voor dit seizoen voor gezien houden, steken de bloemhoofdjes des te meer af tegen alle bruintinten. Waarom ‘echt’ bitterkruid? Is er misschien ook een vals bitterkruid? De naam zou gekozen kunnen zijn vanwege de smaak van de plant: die is niet zomaar bitter, maar ‘écht bitter’!

Tekst: Karen Bosma, Nature Today
Beeld: Luuk Vermeer, Saxifraga; Karen Bosma