Eikenprocessierups nu goed aanpakken

Doel: natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups helpen om deze zomer kriebelbulten te voorkomen. De meest gebruikte aanpak tot nu toe: kneitersveel mezennestkasten ophangen want mezen eten rupsen.

Een mooie eerste stap, maar alleen een nestkast aan een boom voelt voor een mees als een hutje in de woestijn. Ze hebben dichte bomen en struiken nodig (beschutting en nestplekken), vers water en bloeiende bloemen die insecten trekken en zaden leveren (voedsel).

Ezelsbruggetje: vogels willen de vier V’s: veiligheid, voedsel, voortplanting en variatie.

Goed aanpakken

Als we het goed aanpakken is de eikenprocessierups over een paar jaar niet weg, maar is de overlast ervan hopelijk wel verminderd. Gemeenten moeten flink aan het werk met bermen en groenstroken (en alle andere natuurvriendelijke methodes die ze hanteren), maar iedere tuinbezitter kan helpen, u ook. Goed om daarbij in gedachten te houden, dat niet alleen zo’n vijftien verschillende vogelsoorten, maar ook veel insecten, spinnen en vleermuizen de eikenprocessie-eitjes, -rupsen, -poppen of -vlinders eten of parasiteren. Dat biedt mogelijkheden.

Help natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups: vier tips

Vier tips om vogels en insecten (de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups) te helpen:

• Plant verschillende soorten dichte of stekelige struiken (liefst met bessen). Vogels vinden er voedsel en veilige plaatsen om te broeden of te rusten. En de struiken vormen leefgebied voor insecten.
• Graaf een vijvertje of zet een platte waterschaal neer, als drinkplaats voor vogels en insecten.
• Zorg voor verschillende soorten bloeiende planten in uw tuin. (Of, als u gemeenteambtenaar bent: zorg voor bloemrijke bermen en parken die insectenvriendelijk worden beheerd. Zie hiervoor de brochure Kosten en baten bijvriendelijk beheer (pdf; 5,6 MB)). Bloemrijke tuinen en bermen bieden leefgebied aan talloze insecten en daarmee voedsel voor vogels.
• Is het leefgebied geschikt voor vogels? Dus: staan er verschillende soorten struiken en bloeiende planten? Hang dan een paar nestkastjes op voor tuinvogels, bijvoorbeeld koolmezen, omdat hun invliegopening geschikt is voor meerdere vogelsoorten. Tips voor het ophangen van een nestkast vindt u hier.

Stuur informatie aan uw gemeente

Stuur deze informatie door aan uw gemeente. Natuurlijk doen veel gemeentes meer dan natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups stimuleren, maar hopelijk is of wordt het wel onderdeel van hun beleid. Dan zijn er namelijk minder maatregelen nodig waar ook andere vlindersoorten onder lijden.

Leidraad voor eigenaren van eiken

Het Kenniscentrum Eikenprocessierups, heeft een leidraad ontwikkeld voor eigenaren van eiken. In deze leidraad staan bovenstaande tips benoemd, algemene informatie over de eikenprocessierups, de gevolgen voor de gezondheid, alle mogelijke maatregelen, maar ook de tot nu toe bekende natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups. Hieronder een lijstje om u een idee te geven. In de leidraad vindt u specifieke soorten en Latijnse namen.

Natuurlijke vijanden eikenprocessierups

Insecten en geleedpotigen:

• Sprinkhanen
• Kevers
• Sluipwespen 
• Oorwormen
• Mieren
• Gaasvlieglarven
• Lieveheersbeestjes
• Roofwantsen
• Roof-, dans- en strontvliegen
• Zweefvliegen
• Wespen
• Sluipvliegen
• Spinnen

Vogels en zoogdieren:

• Pimpelmees
• Roodborst
• Koolmees
• Ringmus
• Winterkoning
• Boomklever
• Boomkruiper
• Spreeuw
• Kauw
• Koekoek
• Wielewaal
• Spechten
• Gaai
• Ekster
• Merel
• Vleermuizen

Inspiratie voor uw tuin

Een natuurvriendelijke tuin is niet alleen fijn voor natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups, maar ook voor uzelf een plek om te ontspannen en genieten. Een rustpunt waar u altijd terecht kunt. Meer inspiratie om uw tuin of balkon natuurvriendelijk te maken vindt u hier.

Tekst: Marieke Dijksman, Vogelbescherming Nederland
Foto's: Shutterstock; Dion Nijskens