Record aantal Rotjes op een rijtje
Bericht uitgegeven door Natuurpunt Studie op [publicatiedatum]
Zondag 8 oktober: de Belgische vogeltellers hebben er een nieuw record bij. Langs de hele kustlijn werden massaal trekkende Rotganzen opgemerkt. De telklikkertjes werden op hun duurzaamheid getest, want de Russische horde walste rechtdoor: een non-stopvlucht van de Siberische toendra naar de Franse kusten.
De Rotgans (Branta bernicla) is een kleine wilde gans, niet veel groter dan een Wilde Eend. Onopvallende beestjes (zwarte hals en bruingrijze bovendelen) die houden van zout en brak water. Hun naam danken ze trouwens aan hun roep: een gorgelend, gutturaal 'rrot rrot'. In Nederland zijn ze een normale winterse verschijning maar België moet het doorgaans met bescheiden aantallen doen. Tenzij tijdens de trek: in oktober, begin november trekken de 'Rotten' in lange slierten over de Noordzee richting zuid. De grote exodus viel dit jaar op 8 oktober. Resultaat: nooit geziene aantallen langsheen de hele Noordzeekust, van in Den Oever tot Normandië, overal rijtjes Rotten!
Langs De Panne vlogen die dag maar liefst 14.039 Rotganzen (klik hier voor een leuk filmpje) en in Oostende telde men er 12.095. De Panne zette een uurgemiddelde neer van 1.238 ex.: een verpulvering van het vorige Belgisch record. Dat werd trouwens ook in De Panne gevestigd op 13 oktober 2009. Toen werden vanaf deze telpost 7.232 ex. geteld (uurgemiddelde: 1.033). En ook in Nederland en Frankrijk werden op 8 oktober nationale dagrecords gevestigd: Westkapelle was goed voor 16.808 Rotganzen en Cap Gris-Nez zag 16.874 ex. aan haar grijze neus voorbijvliegen. Door de strakke west-noordwestenwind werden die dag de meeste Rotganzen dicht tegen de kustlijn aangeblazen waardoor de doortrek optimaal vanaf het vasteland in kaart kon worden gebracht.
Ganzen beschikken over een aardig vliegvermogen en een stevige vetreserve die hen toelaat grote afstanden te overbruggen. Trektellen.nl, de website die de gegevens van de meeste trektelposten in de Benelux en verder in Europa bundelt, toont voor 8 oktober een volle trekbaan langs de Nederlandse en Belgische kust tot in Normandië, want ook daar was het V-Day. Het lijkt er sterk naar dat heel wat Rotganzen stevig hebben doorgevlogen vanuit hun broedgebieden in Siberië tot in hun zuidelijke overwinteringsgebieden langs de Franse kust. Misschien een beetje verrassend maar in verschillende Bretoense gebieden overwinteren meer dan 100.000 Rotganzen, goed voor de helft van de totale wereldpopulatie. In november houdt het gros zich op in de Golf van Morbihan maar in december en januari schuift de soort door naar de eilanden van Ré en Oléron-Moeze. De hoogste aantallen worden dan bereikt in de buurt van Arcachon, waar vaak meer dan 40.000 ex. overwinteren. De ganzen grazen er vooral op Groot zeegras (Zostera marina), Klein zeegras (Zostera noltii) en Gewoon kweldergras (Pucinellia maritima).
Ondanks de zondvloed van 8 oktober passeerde er die dag slechts een fractie van wat er nog moet komen. de hoofdmacht zal vermoedelijk de komende weken in gespreide slagorde doortrekken. En na de intocht van de Rotganzen melden zich intussen ook de eerste echte 'vriezeganzen' aan. Op 15 oktober werden op heel wat telposten overtrekkende Grauwe Ganzen en (in mindere mate) Kolganzen gemeld. Ook de eerste Kleine Rietganzen van Spitsbergen arriveerden al, het gros daarvan verwachten we begin november. Eén ding is zeker: de winter is nu niet meer ver af.
Tekst: Gerald Driessens & Dominique Verbelen, Natuurpunt Studie
Foto's: Jean-Pierre Robert & David 'Billy' Herman