Zeldzame steppekievit duikt op in Flevoland

Bericht uitgegeven door Vogelbescherming Nederland op vrijdag 5 augustus 2011

Afgelopen zondag 31 juli werd in Flevoland een steppekievit ontdekt, een zeldzame en bedreigde vogelsoort die vooral in Kazachstan broedt. Het betreft de derde waarneming in 2011; al eerder zat er een in Friesland in maart en in de Oostvaardersplassen in april. De steppekievit is een dwaalgast in Nederland, met minder dan 50 waarnemingen sinds 1800.

De steppekievit (Vanellus gregarius) is verwant aan ‘onze’ kievit. In Nederland wordt hij af en toe gezien, met vanaf 1800 in totaal 47 waarnemingen. De steppekievit broedt op de steppen van Centraal-Azië; de belangrijkste broedgebieden liggen in Kazachstan. Vroeger kwam de vogel ook voor in Oekraïne en Zuid-Rusland. In de herfst trekt de steppekievit vanuit Kazachstan voor een deel door Turkije en Syrië naar Soedan; een ander deel trekt zuidwaarts naar India.

Tijdens de trek in voor- en najaar verdwalen af en toe vogels richting West-Europa; zij kunnen dus ook in Nederland terechtkomen. Vaak zijn deze in gezelschap van andere kieviten, zo ook de vogel bij Lelystad. Het betreft een onvolwassen vogel in zijn tweede levensjaar.

De steppekievit is één van de meest bedreigde vogelsoorten ter wereld. Sinds de jaren ’90 is het aantal met 90 procent afgenomen. De wereldpopulatie bedraagt naar schatting nog hooguit 5600 paar. De jacht in het Midden-Oosten wordt over het algemeen gezien als één van de grootste bedreigingen voor veel soorten trekvogels, waaronder de steppekievit. Jaarlijks worden er miljoenen vogels in het Midden-Oosten en rond het Middellandse Zee gebied geschoten en gevangen. In Turkije en Noord-Syrië zijn belangrijk pleisterplaatsen van de steppekievit, die pas in 2007 zijn ontdekt. In Syrië worden steppekieviten nog regelmatig bejaagd. Niet alleen met het geweer: ook jacht met valken door Arabieren vormt een grote bedreiging.

BirdLife International, de koepelorganisatie waar ook Vogelbescherming Nederland onder valt, doet veel om de steppekievit te beschermen. Zo loopt er op dit moment een onderzoek naar de oorzaken van de achteruitgang van de steppekievit. Hiervoor worden ook de trekwegen in kaart gebracht met behulp van steppekieviten die met satellietzenders zijn uitgerust. Een van de resultaten van dit onderzoek is de ontdekking dat steppekieviten van jaar op jaar in geheel verschillende regio’s van Kazachstan kunnen broeden en dus niet erg plaatstrouw zijn.

Zie amazing-journey.org voor meer informatie over de trek van de steppekievit.

Tekst: Ruud van Beusekom, Vogelbescherming Nederland
Afbeelding: Johann Friedrich Naumann, Naturgeschichte der Vögel Mitteleuropas, Publiek Domein
Foto: Remco Hofland