Het konijn is terug!

Bericht uitgegeven door Zoogdiervereniging VZZ op zaterdag 18 oktober 2008

De populatie konijnen in Nederland is weer zo goed als terug op het niveau van begin jaren negentig. De toenmalige populatie werd zwaar getroffen door de virusziekte RHD. Onderzoek van Zoogdiervereniging VZZ maakt duidelijk dat steeds meer konijnen het virus overleven.

Uit tellingen blijkt dat de konijnenpopulatie in Nederland de laatste drie jaar weer toeneemt. Daarvoor was er sprake van een sterke afname. Er leven nu enige honderdduizenden konijnen in ons land. De getelde aantallen zijn bijna zo hoog als in het begin van de jaren negentig. Toen werden de konijnen in Nederland getroffen door een epidemie van Rabbit Haemorrhagic Disease (RHD), in het Nederlands ook wel Viraal Haemorrhagisch Syndroom of VHS genoemd. De dood kwam zo snel dat ook dieren in goede conditie ‘omvielen’. In eerste instantie is wel gedacht aan vergiftiging, maar al snel werd duidelijk dat de konijnen waren getroffen door RHD. De ziekte richtte in Italië in 1988 een ravage aan in konijnenhouderijen.

Kustduinen
Het herstel van de konijnen is goed te zien in de kustduinen waar aparte tellingen worden gehouden. De aantallen konijnen in de kustduinen die in 2007 geteld werden, zijn vergelijkbaar met de aantallen voor de RHD-uitbraak. Berekend over de laatste 10 jaar is de trend een “lichte toename”. De voorjaarstand voor 2007 is zelfs iets hoger dan die in 2006. Wat veroorzaakt dit herstel? Onderzoek van Zoogdiervereniging VZZ toonde aan dat konijnen in Nederland minder kwetsbaar zijn geworden voor RHD. Bij gezonde, geschoten dieren werden antilichamen gevonden die wijzen op een overleefd contact met het virus. Het lijkt er op dat er een natuurlijke resistentie tegen RHD ontstaan is. Wel blijven de aantallen in sommige gebieden nog laag en is de huidige dichtheid, vergeleken met de stand in de jaren vóór die andere ziekte, myxomatose, nog laag. In de jaren zestig verminderde het aantal konijnen in Nederland hierdoor dramatisch, in sommige gebieden bleef maar 1 procent over.

Tellen
De landelijke gegevens over konijnen komen van de broedvogeltellers van SOVON. Sinds 1994 tellen zij naast vogels ook de zoogdieren die ze in hun telgebieden zien, waaronder konijnen.
In de kustduinen worden sinds 1984 door terreinbeheerders op een vaste manier konijnen geteld. Dat gebeurt door middel van het rijden van vaste trajecten met de auto. Die zogenaamde autotransecten worden ’s avonds gereden, en alle konijnen die in het licht de koplampen gezien worden, worden geturfd. Met die tellingen bepaalt het Centraal Bureau voor de Statistiek trends en indexen.

Tekst en foto: Jasja Dekker, Zoogdiervereniging VZZ