Geelbuikvuurpad slachtoffer natuurliefhebbers
Stichting RAVONBericht uitgegeven door RAVON op donderdag 2 juli 2009
Steeds vaker worden onderzoekers van RAVON geconfronteerd met geelbuikvuurpadden die onder stenen zijn platgedrukt en met vernielde stenenhopen in het leefgebied van deze uiterst zeldzame dieren. Naar schatting gaat jaarlijks rond de 5% (!) van de populatie geelbuikvuurpadden in Nederland verloren door onoplettendheid van natuurliefhebbers. Het keren van stenen (om te zien of de bijzondere pad zich hieronder bevindt) vormt een wezenlijke bedreiging voor de geelbuikvuurpad.
De geelbuikvuurpad is een kleine pad die grotendeels in het water leeft. Hij heeft een zeer wrattige grijsbruine tot olijfkleurige rug en een zwarte buik met daarop een patroon van gele vlekken waaraan hij zijn naam te danken heeft. De geelbuikvuurpad is in Nederland niet met andere soorten te verwarren.
De geelbuikvuurpad is het zeldzaamste amfibie in Nederland. Hij is alleen te vinden in Zuid-Limburg, waar hij de noordwestgrens van zijn areaal bereikt. Het is een warmteminnende soort uit heuvelachtige landschappen. Van origine is hij een bewoner van overstromingszones van heuvellandbeken en natte graslanden bij bronbeken; zeer dynamische biotopen dus waar continu nieuwe natte plekken ontstaan. Deze tijdelijke ondiepe wateren vormen het natuurlijke voortplantingsbiotoop van de geelbuikvuurpad. Door toedoen van de mens zijn dergelijke situaties grotendeels verdwenen. In de vorm van met water gevulde karrensporen, kaalgevreten veedrinkpoelen en natte plekken in weilanden worden tegenwoordig vervangende voortplantingsbiotopen geschapen.
De onnodige sterfte van geelbuikvuurpadden is te voorkomen door vier simpele gedragsregels voor groeves:
- Ga nooit op stenen staan in de buurt van potentiële voortplantingswateren van de geelbuikvuurpad. Grote kans dat er een geelbuikvuurpad of vroedmeesterpad onder zit die dan de kans loopt te worden geplet.
- Ga niet onder stenen op zoek, laat de schuilplaatsen van de geelbuikvuurpad ongemoeid. De verstoring die je hiermee veroorzaakt is heel groot. De geelbuikvuurpad graaft niet even (zoals bv. de rugstreeppad) een nieuw onderkomen, maar is soms jaren afhankelijk van dezelfde schuilplaats.
- Vang geen geelbuikvuurpadden om ze te fotograferen. Wees sportief en diervriendelijk en wacht je kans af op een spontane en natuurlijke foto. Het vangen van geelbuiken om ze te fotograferen is net zo verwerpelijk als 'nestfotografie' bij vogels. Het levert veel stress op!
- Sommige delen van groeves zijn uitsluitend bedoeld voor de natuur. Respecteer dit en blijf daar op de paden. Bedenk goed dat je nooit de enige fotograaf bent. Geloof het of niet, enkele uren na jou komt alweer de volgende fotogroep.
RAVON roept iedereen met klem op zich aan deze gedragsregels te houden.
Foto's: Drie dode geelbuikvuurpadden, geplet onder een steen. De foto’s zijn onlangs gemaakt in één van de laatst overgebleven leefgebieden van de geelbuikvuurpad. Helaas is dit geen uitzondering.
Tekst: Wilbert Bosman en Jelger Herder, RAVON
Foto boven: Jelger Herder, RAVON (www.digitalnature.org)
Foto's onder: Douwe Schut en Alex Kloor