Eikenprocessierupsen rond 13 april uit het ei

Bericht uitgegeven door het Eikenprocessierups Kenniscentrum op [publicatiedatum]

Het nieuwe Eikenprocessierups Kenniscentrum constateert dat de eikenprocessierups de winter goed heeft doorstaan. Eitjes uit Venray die sinds 12 maart aan verhoogde temperaturen zijn blootgesteld zijn recent uit het ei gekropen. De deskundigen verbonden aan het Kenniscentrum verwachten dat rond 13 april de eikenprocessierupsen in Nederland in de vrije natuur uit het ei kruipen. Overlast van brandharen wordt pas rond 19 mei verwacht. Iedereen die meer wil weten over de eikenprocessierups nodigen we uit om op zaterdag 28 mei naar de INSECTENexperience in Wageningen te komen. U kunt er terecht met al uw vragen en zelfs hoog de boom in om de rupsen van dichtbij te bekijken.

December 2010 was met een gemiddelde temperatuur van -1,1 graden Celsius zeer koud. Diegenen die hopen dat we hierdoor dit jaar minder last zullen hebben van de warmteminnende eikenprocessierups komt bedrogen uit. Het blijkt dat de eikenprocessierupsen de winter goed doorstaan hebben. Silvia Hellingman van Biocontrole heeft eipakketjes uit Venray sinds half maart aan een verhoogde omgevingstemperatuur blootgesteld. Deze week kwamen de rupsjes uit de eitjes gekropen. Eerder al zijn eipakketjes uit diverse delen van het land geopend en ook hier konden wij vaststellen dat de winter geen nadelige invloed heeft gehad op de ontwikkeling van de rupsen.

Verwachting
Kuppen Boomverzorging BV houdt sinds 2004 in Oost-Brabant bij wanneer de eikenprocessierupsen uit het ei komen en wanneer de opeenvolgende larvale stadia zich voordoen. Met deze gegevens heeft De Natuurkalender een model ontwikkeld dat een verwachting geeft voor de datum waarop de eipakketten uitkomen en voor het moment waarop de eikenprocessierupsen het vierde larvale stadium bereiken. Dat is het moment waarop ze de brandharen krijgen. Op basis van het waargenomen en verwachte weer verwachten we dat rond 13 april de eikenprocessierupsen uit het ei zullen kruipen. In het zuiden van het land zal de uitkomstdatum waarschijnlijk enkele dagen eerder zijn dan in het noorden waar het wat kouder is geweest. Na het uitkomen van de eipakketjes verwachten we dat het ruim een maand duurt voordat de rupsen brandharen krijgen.

Honger lijden
Zoals het er nu uitziet komen de rupsjes ruim voor het uitlopen van de zomereik uit het ei. De Natuurkalender verwacht dat de eiken tussen 17 april en 10 mei in blad gaan komen. Veel rupsen zullen in dat geval een periode moeten overbruggen en zullen aan en in de knoppen vreten. We verwachten echter niet dat de rupsen daar last van hebben omdat ze zelfs ruim vier weken zonder eten kunnen overleven. Mogelijk dat ze wel een verhoogd risico hebben om door vogels of andere predatoren opgegeten te worden. Gegevens hierover zijn niet bekend.

Nieuw Eikenprocessierups Kenniscentrum
De hierboven gepresenteerde informatie is bijeen gebracht door het nieuwe Eikenprocessierups Kenniscentrum dat is opgezet door een groep ervaringsdeskundigen en wetenschappers. Het doel is de ecologische en sociaaleconomische effecten van de eikenprocessierups te verkleinen of te voorkomen door:

• De kennis over de eikenprocessierups te vergroten en beschikbaar te maken;
• Kennis over de actuele en verwachte ontwikkelingen van de eikenprocessierups te communiceren zodat betrokkenen tijdig kunnen inspelen op de ontwikkelingen;
• Communicatie en samenwerking tussen overheden, wetenschappers en gebiedsbeheerders te vergroten.

Meer informatie over het Kenniscentrum en regelmatige updates van de verwachtingen zijn te vinden op www.eikenprocessierups.info. Op Natuurbericht.nl en Natuurkalender.nl zullen regelmatig updates verschijnen van de ontwikkelingen van de eikenprocessierups en van belangrijke beheermomenten.

INSECTENexperience
Bij het publiek en bij organisaties en overheden die met de eikenprocessierups te maken hebben is nog veel onbekend over de eikenprocessierups. Om daar verandering in te brengen organiseren we diverse eikenprocessierupsactiviteiten tijdens de INSECTENexperience die van woensdag 25 mei tot en met zaterdag 28 mei wordt gehouden in Wageningen en Ede. Het publiek kan op de 28ste zelf als bestrijder de boom in en de rupsen van dichtbij bekijken in volledige beschermende uitrusting. Ook kunt u er terecht met al uw vragen over de eikenprocessierups. Gemeenten, terreineigenaren en groenbeheerders kunnen op donderdag 26 mei informatie krijgen over de do’s en don’ts bij het bestrijden van de eikenprocessierups tijdens het symposium “Lastige en leuke insecten in het openbaar groen”. Docenten kunnen op vrijdag 27 mei deelnemen aan een docententraining waar wordt uitgelegd hoe je in de klas aandacht kunt besteden aan het onderwerp (naast onderwerpen over teken en de ziekte van Lyme, het eten van insecten en koolwitjes in de klas). Om zeker te zijn van deelname raden we u aan om uzelf aan te melden.

Tekst: Arnold van Vliet, De Natuurkalender, Wageningen University; Silvia Hellingman, Biocontrole Advies & Onderzoek; Henry Kuppen, Kuppen Boomverzorging BV, Risico & Beheer; Henk Jans, Jans Consultancy Gezondheid en Milieu; Jan Buijs, GGD-Amsterdam
Foto's: Silvia Hellingman; Henry Kuppen