Noordse winterjuffer naar overwinteringsplaats
De VlinderstichtingBericht uitgegeven door De Vlinderstichting op [publicatiedatum]
De zeldzame noordse winterjuffer overwintert als libel. De overwinteringsplaatsen liggen soms tientallen kilometers van de plaats waar ze zich voortplanten. Ze worden nu gezien op die plaatsen, beschutte plekken in heidevelden en in open bosgebieden.
De noordse winterjuffer is een zeldzame libel in Nederland. Het voortplantingshabitat bestaat uit petgaten en sloten in laagveenmoerassen, meestal met lisdodde en riet. Daarnaast ook plassen met brede rietkraag of andere laagveenachtige vegetatie. De noordse winterjuffer plant zich voort in de Weeribben, de Wieden en het Kuinderbos en sporadisch in Friesland. Buiten de voortplantingstijd worden noordse winterjuffers op veel andere plaatsen gezien. Voor de overwintering zoeken ze beschutte plaatsen in heidevelden, velden van pijpenstrootje en halfopen (moeras)bossen met ondergroei van grassen. Daar kunnen ze soms met vele tientallen bij elkaar worden gezien. Op zonnige dagen, zoals het afgelopen weekend, zijn ze actief, zitten ze bovenin de plantengroei en jagen ze op kleine insecten. Als het kouder wordt kruipen ze weg in de gras- en heidepollen en zijn ze veel moeilijker te zien.
Noordse winterjuffers kunnen uitzonderlijk oud worden, tot wel tien maanden. In het vroege voorjaar vindt de voortplanting plaats en worden de eitjes afgezet. Vervolgens ontwikkelen de larven zich binnen drie maanden tot imago’s, die in de nazomer verschijnen. Wanneer het kouder wordt, in de loop van september, begint de overwintering. Momenteel wordt de noordse winterjuffer gemeld van allerlei plaatsen waar de soort zich niet voortplant. Zo zijn er heideveldjes in Zuid-Friesland, Drenthe en in Overijssel waar er tientallen bij elkaar worden gezien. Ook in het Kuinderbos verzamelen de overwinternde juffers zich nu. Hier worden ze vooral gezien op stormvlakten in het bos waar veel duinriet staat. Ze gaan in de loop van oktober in rust; dit duurt tot tot eind maart. Op zonnige dagen kunnen actieve imago’s echter al vroeger in het voorjaar worden waargenomen, of zelfs in de winter.
Tekst: Libellennet en Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting