Zijige inktzwam gered van uitsterven

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging [land] op [publicatiedatum]

Eind augustus werden tien exemplaren van de met uitsterven bedreigde Zijige inktzwam aangetroffen in Bergen (NH). Deze paddenstoel is maar van één vindplaats in Nederland bekend, maar laat zich daar meerdere malen per jaar zien. Zolang de kastanjeboom waar hij onder staat maar niet gekapt wordt.

In 2004 vond een mycoloog uit Bergen (NH) min of meer bij toeval de met uitsterven bedreigde Zijige inktzwam (Coprinus insignis) aan de voet van een Paardenkastanje in het Oude hof te Bergen (NH). In het voorbij gaan dacht hij in eerste instantie te maken te hebben met de algemene Grote kale inktzwam (Coprinus atramentarius). Omdat de hoeden van de Grote kale inktzwam dof zijn en deze hoeden teveel glansden nam hij voor de zekerheid een stukje mee naar huis voor microscopisch onderzoek. Toen hij de sporen zag wist hij direct dat hij te maken had met de Zijige inktzwam. Naast de glans van de zijdeachtige vezels van de jonge vruchtlichamen is deze soort vanwege de unieke vorm van de sporen microscopisch met geen andere inktzwam te verwisselen.

Een paar keer per jaar laat deze eigenaardige inktzwam trouw bij dezelfde half dode paardenkastanje zijn glanzend zijige hoeden zien, meestal een paar dagen na een regenperiode. Zo stonden er dit jaar op 23 augustus weer een tiental puntgave exemplaren. Omdat er nogal wat oude kastanjes in het Oude Hof staan, hadden we de hoop de Zijige inktzwam nog bij andere kastanjes aan te treffen. Al het zoeken ten spijt heeft dit nog geen succes opgeleverd. De laatste waarneming van deze soort in Nederland op een andere locatie dateerde van 1981, waarmee het belang is aangetoond van deze locatie in het Oude Hof.

Toen de gemeente Bergen een paar jaar geleden plannen had om het Oude Hof op te kalefateren en de zieke bomen, die een gevaar vormden voor de het publiek vanwege de vallende takken, wilde opruimen, stond de paardenkastanje op de nominatie gekapt te worden.
Dankzij de tijdige ontdekking van de Zijige inktzwam en het geluk dat de Paardenkastanje met z’n takken boven een sloot hangt, waardoor deze niet direct een gevaar oplevert voor de voorbijgangers, kon de gemeente ervan worden overtuigd om de kastanje niet te kappen. Hiermee is de laatst bekende locatie van een opmerkelijke inktzwam letterlijk en figuurlijk (nog) niet voor de bijl gegaan.

Tekst en foto's: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging