Ondanks vorst en sneeuw voldoende drinkwater voor grote grazers

FREE Nature
24-JAN-2013 - In een bevroren landschap lijkt het er misschien op dat het drinkwater ineens buiten bereik is. De nadruk ligt hierbij op lijkt, want nog steeds krijgen de dieren gemakkelijk voldoende vocht binnen. Grazers helpen zelfs andere soorten bij het water te komen.

Bericht uitgegeven door FREE Nature [land] op [publicatiedatum]

In een bevroren landschap lijkt het er misschien op dat het drinkwater ineens buiten bereik is. De nadruk ligt hierbij op lijkt, want nog steeds krijgen de dieren gemakkelijk voldoende vocht binnen. Grazers helpen zelfs andere soorten bij het water te komen.

Nog niet zo lang geleden berichtten we over grote grazers tijdens een milde winter. Hoeveel kan er veranderen in twee weken tijd. Het landschap is wit, sloten en kanalen zijn bevroren. De grazers deert het niet en hoewel het misschien lastig lijkt, komen ze nog gemakkelijk bij voedsel en drinkwater. De makkelijkste manier is misschien wel door het mee-eten van sneeuw. Nog steeds zoeken de dieren naar voedsel en tijdens het eten krijgen ze onbewust veel vocht binnen via sneeuw of bevroren rijp.

Stromend water bevriest niet en zo blijft drinkwater beschikbaar (foto: Roeland Vermeulen)

Een andere manier is door op zoek te gaan naar die plekken waar het water nog niet is dichtgevroren. De grote rivieren in ons landschap zijn hiervan het makkelijkste voorbeeld. Door hun stroming vriezen ze niet dicht. Op kleinere schaal vindt dit ook plaats in beken. Een lichte stroming zorgt er al voor dat beekjes niet dichtvriezen of dat er slechts een heel dun laagje ijs wordt gevormd.

Wanneer ook dit buiten bereik ligt, kunnen de dieren hun eigen gewicht gebruiken. Door op het ijs te gaan staan of erop te springen met hun hoeven, zakken ze door het ijs of maken ze kleine drinkplekken. Dieren met een gewicht van enkele honderden kilo’s kunnen zo best wat kracht op het ijs uitoefenen. Een pakket van tien centimeter dik krijgen ze niet zo snel open. Maar als je goed zoekt, zijn er veel plekken met dunner ijs te vinden. Iedereen die wel eens is gaan schaatsen weet dat het ijs aan de oevers zacht kan zijn. Hier is het water ondiep, enkele centimeters, en ligt direct op een dunne laag modder. Hier komen de dieren makkelijk doorheen. En tussen de modder sijpelt het water vervolgens naar de oppervlakte. Dit vinden we niet alleen langs de oevers maar in tal van laagten en verborgen plekjes waar normaal kleine plasjes liggen. Plekken die de dieren al lang voor de winter weten te vinden. Door deze plekken open te breken zorgen grote grazers ervoor dat ook kleinere dieren gemakkelijk drinkwater kunnen vinden.

Koniks hebben met hun hoeven kleine gaten gemaakt in het ijs om zo bij het water te kunnen (foto: Roeland Vermeulen)

Tekst en foto's: Roeland Vermeulen, FREE Nature