Natrix natrix. Ringslang

Ringslang kent geen tunnelvrees

Bureau Stadsecologie Amsterdam, Stichting RAVON
10-MRT-2016 - Het is inmiddels geen geheim meer dat de stadsranden van Amsterdam bevolkt worden door ringslangen. Deze voor de mens ongevaarlijke slang is een echte cultuurvolger die zich prima thuisvoelt in de randstedelijke omgeving; zolang er kikkers, composthopen en (spoor)dijken zijn kan de ringslang haar hele levenscyclus in zo’n stadsrand volbrengen.

Gevaren

Toch is het leven in zo’n stadsrand niet zonder gevaren. Zo sneuvelen er regelmatig individuen als gevolg van maaiwerkzaamheden, nieuwsgierige/bloeddorstige huisdieren (de huiskat!), vervolging door de mens en natuurlijk het verkeer.

Om die sterfte in het verkeer aan te pakken en leefgebieden weer met elkaar te verbinden heeft de Gemeente Amsterdam 180 ecologische knelpunten in kaart gebracht die voor 2020 opgelost moeten zijn. Een van de knelpunten is de Provincialeweg in Amsterdam-Zuidoost. In 2014 is hier nabij de Bijlmerweide een standaard faunapassage (een tunneltje onder de weg) aangelegd met de insteek dat deze gebruikt zou gaan worden door ringslangen waardoor de Bijlmerweide weer in verbinding komt te staan met de leefgebieden nabij Diemen.

Camera’s

Stichting RAVON werd gevraagd deze passage te monitoren met behulp van eerder in Fochteloërveen toegepaste camera’s. Het was ook een goede gelegenheid om onze speciaal voor reptielen aangepaste camera’s in de praktijk in een ander tunneltype te testen, namelijk de ACO AT-500. Een leuke klus voor de ringslangspecialisten van RAVON die ook wel heel benieuwd waren naar de effectiviteit van de nieuwe camera’s in dit tunneltype. De blijdschap was groot toen bij controle van de opnames bleek dat tweemaal een ringslang op de gevoelige plaat was vastgelegd. Hoogstwaarschijnlijk betrof het in beide gevallen een jong volwassen vrouwtje, maar onbekend is of het hetzelfde individu betreft. Hoewel al eerder in Nederland ringslangen in dit tunneltype zijn aangetoond, toonden de nieuwe resultaten aan dat de ringslang(en) beide keren vanuit het kanaal de tunnel heeft/hebben betreden. Dit duidt tevens op gebruikmaking van de uitreedvoorziening in het kanaal.

Vrouwtje ringslang in de faunapassageVrouwtje ringslang in de faunapassage. Wellicht een tweede?

Andere durfals

Behalve de ringslang zijn er ook andere dieren gefilmd bij het gebruik van de faunapassage: de te verwachten soorten als bosmuis, bruine rat, woelrat, huisspitsmuis en hermelijn, maar ook niet verwachte soorten zoals het waterhoen, de winterkoning en natuurlijk een huiskat.

Tekst: Ingo Janssen, Richard Struijk en Raymond Creemers, Stichting RAVON en Geert Timmermans, Bureau Stadsecologie Amsterdam
Foto's: Mark Zekhuis, Saxifraga (leadfoto: ringslang); Stichting RAVON