vinger aan de pols

Vinger aan de pols van vlinders en libellen

De Vlinderstichting
30-JAN-2017 - Al vele jaren lang worden door waarnemers van De Vlinderstichting in de vliegtijd regelmatig op vaste routes vlinders en libellen geteld. Doordat het overal en ieder jaar op dezelfde wijze gebeurt, kunnen we met die gegevens prima zien hoe het met libellen en vlinders gaat. Er zijn al meer dan duizend routes, maar hoe meer er geteld worden, hoe betrouwbaarder de gegevens.

De kommavlinder is sinds 1990 achteruit gegaanGaat de vlinderstand in ons land achteruit en heeft dat te maken met verdroging of vermesting? Worden er in het noorden minder libellen waargenomen dan in het zuiden? Gaat het hooibeestje in de duinen even sterk achteruit als in de rest van het land of is er verschil? Zal de speerwaterjuffer zich in dit ven herstellen nu er maatregelen genomen zijn? Om dit soort vragen te kunnen beantwoorden is De Vlinderstichting in 1990 (vlinders) en 1997 (libellen) samen met het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gestart met Landelijke Meetnetten. Het doel is het verzamelen van actuele informatie over de veranderingen in de dagvlinder- en libellenstand in Nederland. Daarom worden, verspreid over het hele land, routes uitgezet die overal op dezelfde manier worden geteld. Gedurende het hele seizoen wordt voor vlinders elke week en voor libellen eens in de twee weken genoteerd welke soorten er in de route voorkomen en in welke aantallen. Met het monitoringproject houden we zo de vinger aan de pols en kunnen de mogelijke oorzaken van veranderingen achterhaald worden.

De trends van bruine korenbout (links) en kommavlinder (rechts) uit de tellingen op de vaste routes

De bruine korenbout is sinds het begin van de tellingen flink vooruit gegaan

Iedereen kan meedoen

Het meetnet draait helemaal op vrijwilligers. Iedereen die interesse heeft kan meedoen. Enige randvoorwaarden zijn een basale kennis van de vlinders of libellen in uw omgeving en de mogelijkheid om alleen of samen met anderen eens per week (vlinders) of eens per twee weken (libellen) een half uurtje vrij te maken voor een telling (exclusief reistijd). Die tellingen zijn niet op een vast moment en het kan dus zijn dat je de ene week op zaterdag telt en de volgende week op dinsdag. Belangrijk is dat de omstandigheden goed zijn. Er mag alleen geteld worden bij goed weer en overdag. Je kunt zelf een locatie uitzoeken waarvan je denkt dat je daar de komende jaren wilt tellen. Dat kan in een natuurgebied zijn, maar ook in steden en dorpen zijn prima mogelijkheden. Een route is maximaal een kilometer lang en verdeeld in secties. Als je een locatie hebt komt een medewerker van De Vlinderstichting langs om samen de route uit te zetten en te beschrijven.

Als je wilt meedoen en ook een route voor libellen of vlinders wilt tellen geef je dan op via dit e-mailadres. We nemen dan zo snel mogelijk contact op. Meer informatie en de uitgebreide handleiding vind je hier.

Het Landelijk Meetnet Vlinders is een samenwerkingsproject van De Vlinderstichting en het CBS, in het kader van het Netwerk Ecologische Monitoring, in opdracht van het ministerie van EZ.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting
Grafieken: Landelijk Meetnet Vlinders